________________
ર
ચેતનથી રહિત થઈ જાય છે. અમુક વસ્તુ ઉપર પ્રીતિ કરવી—આસક્તિ રાખવી, તે રાગ કહેવાય છે. એ રાગને સર્પની ઉપમા આપે છે, જેમ સર્પનુ વિષ ચડયુ હોય, તે ચેતન રહેતુ' નથી, તેમ રાગરૂપ સર્પ વિષ ચડવાથી પુરૂષ ચેતન રહિત થઇ જાય છે, અર્થાત્ તેનામાંથી વિવેક ચેતન્ય
ઉડી જાય છે, જ્યારે વિવેકના અભાવ થયે એટલે પછી તેનુ ચૈતન્ય મૂઢ થઈ જાય છે. મૂ ચૈતન્યવાળા પુરૂષ જીવતા રહે છે; પણ તે જીવતા મુઆ જેવા છે, જેનામાં સાર અારના, મહેણુ કરવા ચેાગ્ય તથા ત્યાગ કરવા ચગ્યના, આચાર તથા અનાચારના, પુણ્ય તથા પાપના, ધર્મ તથા ધર્મના અને સમ્યકત્વ તથા મિથ્યાત્વના વિવેક ન હેાય, તે ચેતન વગરના છે. હાલવું, ચાલવુ એ ચેતન તા પશુ, પક્ષી અને મનુષ્યમાં સમાન છે. તે ખરેખર ચેતન નથી, ખરૂ ચેતન તા વિવેકનું છે, તે વિવેક રૂપ ચેતન રાગરૂપ સર્પના ઝેરથી નાશ પામી જાય છે, માટે વિપ્રાણીએ કાઇપણ વસ્તુમાં શગ કરવા નહીં. ૨૩
વિવેકરૂપ અમૃતસાગરમાં સ્નાન કરી રાગરૂપ સર્પના વિષને ઉત્તારા એઇએ.
तद्विवेक सुधां भोधौ· स्नायं स्नायमनामयः । विनयस्व स्वयं रागभुजंगम महाविषम् ॥ २४ ॥ અક્ષરાર્થ—-ડે ભવિ પ્રાણી ! તું શ્વેતેજ વિવેકરૂપ અમૃતના સમુદ્રમાં સ્નાન કરી તંદુરસ્ત થઇ રામરૂપી સર્પના મેટા ઝેરને દુર કર. ૨૪
