________________
પણું ] કેઇપણ ઠેકાણે અવસાન પામે છે. (સમાપ્ત થાય છે, પણ એ બધાથી શ્રેષ્ઠ એવું નિર્મમવપણું તે મોક્ષની ઉપર રહેલું છે. ૧૫
વિવેચન – આ જગતમાં દરેક વસ્તુમાં ન્યૂલિકપણ રહેલું છે. સર્વ પદાથ ઉંચામાં ઉચી સ્થીતિએ જતાં અવસાન સ્થીતિએ આવે છે. તેવતાના સુખની પણ સીમા છે. અમુક પરાકાષ્ટાએ એ દેવતાનું સુખ પણ સમાપ્ત થાય છે, ત્યારે કઇ વસ્તુ એવી છે કે જેની પરાકાશ સર્વથી અધિક છે? તેવી વસ્તુ તે એકજ નિર્મમત્વજ છે. તે ઉત્તરોત્તર અધિકતાને પ્રાપ્ત કરી, મેક્ષ ઉપર જઇને કરે છે. ભાવાર્થ એ છે કે, મમતાને ત્યાગ કરવાથી મોક્ષ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧૫
મમત્વરૂપી વિષને ઉતારવાનું સાધન વૈરાગ્ય છે. ममत्वविषमूर्जालमांतरं तस्वमुषः। तबैराग्यसुधासेकाचेतयंते हि योगिनः॥१६॥
અક્ષરાર્થ–મમતારૂપ ગેરથી અત્યંત મુછ પામેલાં અંતરનાં તત્વને લેગિઓ વૈરાગ્યરૂપ અમૃતના સિંચનથી સચેત કરે છે. ૧૬ - વિવેચન-મનુષ્યના હદયની અંદર જે તત્વ રહેલું છે, તે આંતર તત્વ કહેવાય છે, તે આંતરના તત્વ ઉપર જગતના વિવિધ જાતના બનાવે ઘણી અસર કરી શકે છે. આ સંસારનાં
