________________
૧૩
પગી પક્ષે ઈદ્રિના વિષય અને અધિકારી પક્ષે વિષ એટલે
શ. કરણના પણ હિયે અને સાથને, એવા બે અર્થે થાય છે. ૧૨ મમતા રાખવાથી શી હાની થાય છે? તે કહે છે.
ममत्ववासना नित्यसुखनिर्वासनानकः । निर्ममत्वं तु कैवल्य दर्शनप्रतिभूः परम् ॥ १३ ॥
અક્ષરા–મમતાની વાસના મેક્ષને વિદાય કરવામાં પટહરૂપ છે, અને નિર્મમતા તે કૈવલ્ય-મેક્ષનું દર્શન કરાવવામાં ઉત્કૃષ્ટ જામીનરૂપ છે. ૧૩.
વિવેચન- આ મારૂ એવી જે મમતાની વાસના છે, તે જેમાં નિત્ય સુખજ રહેલું છે, એવા મિક્ષને વિદાય કરવામાં પટવરૂપ છે, એટલે જેમ કેઈને બહાર વિદાય કરવાને માટે પડે વગાડવામાં આવે છે, તેમ મને વિદાય કરવામાં મમતાની વાસના એ પહ સમાન છે. અર્થાત જે મમતા હોય તો મોક્ષ મળતા નથી, અને જે નિર્મમત્વ-મમતાને અભાવ છે, તે કેવા દર્શન એટલે મેક્ષનું દર્શન કરાવવામાં જામીનરૂપ છે. જેમ કોઈ માણસ અમુક કામની જામીનગીરી માથે લે છે, તે તે કામ તેને બનાવવું પડે છે, તેવી રીતે નિર્મમતા મેક્ષ આપવાની જામીનગીરી માથે લે છે. જે માણસ મમતા છોડી દે તે તેને અવશ્ય મોક્ષ મળે છે. બધાને સારાંશ કે મમતા રાખવાથી મોક્ષ મળતો નથી, અને મમતા છોડવાથી મોક્ષ મળે છે. ૧૩
