________________
હવે ધાનાવસ્થામાં જે લય કહેવાય છે, તેનું
મહાભ્ય કહે છે – साम्यपीयूषपायोपि स्नाननिर्वाणचेतसाम् ।। योगिनामात्मसंवेयमहिमा जयताल्लयः ॥४॥
અક્ષરાર્થ–સમતારૂપી અમૃતને સાગરમાં નાન કરવાથી જેમનાં ચિત્ત શાંત થયાં છે, તેવા રોગીઓને આત્મજ્ઞાનમાં તન્મય થવારૂપ લય જ્ય પામે, કે જે લયને મહિમા આત્માને અનુભવ થવાય છે. ૪ - વિવેચન–યારે ગીઓ સમતારૂપ અમૃત સાગરમાં સ્નાન કરે છે, ત્યારે તેમનાં ચિત્ત શાંત થાય છે, એટલે ચિત્તની શાંતિ મેળવવી હોય તે સમતા રાખવી જોઈએ. એવી સમતા. રાખવાથી તે પાગીએ આત્માના જ્ઞાનમાં તન્મય થઇ જાય છે, આત્મજ્ઞાનમાં અથવા આત્માના ખાનામાં તલ્લીન થઇ જવું. તેનું નામ લય છે, આ લય સંપાદન કરવા માટે સમતા રખવાની જરૂર છે. એવા લયથી શું લાભ થાય? એમ છે. કહે તો તેને માટે ગ્રંથકાર લખે છે કે, તે લયને મહિમા એ છે કે, જેનાથી આત્માને અનુભવ થાય છે. એટલે એમ થયું કે,
ગીઓને સમતાથી ચિરની શાંતિ થાય, અને ચિતની શાંતિ રાખવાથી આત્માનમાં તલ્લીનપણું થાય, અને આત્મજ્ઞાનમાં તલ્લીનપણું રાખવાથી આત્માને અનુભવ થાય, આ કામ દર્શાવે છે,