Page Text
________________
૪૮ | શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૨
[સ્તંભ ૬ જણાવીને બોલી કે, “મહારાજ! મને પુત્રદાન આપો.' વસુરાજાએ કહ્યું કે, “માતા! સુખે જાઓ. હું તમારા પુત્રનો પક્ષ કરીશ.” બીજે દિવસે પર્વત અને નારદ વસુરાજાની પાસે પરિવાર સાથે આવ્યા. રાજાએ પર્વતની તરફમાં કૂટસાક્ષી પૂરી, એટલે સમીપ રહેલા દેવતાઓએ અધ્ધર દેખાતું સિંહાસન ચૂર્ણ કરી નાખ્યું. વસુરાજાને ભૂમિ પર પાડી નાખ્યો. તત્કાળ મૃત્યુ પામીને તે નરકે ગયો. નારદની દેવતાઓએ સ્તુતિ કરી અને અનુક્રમે તે સત્યથી સ્વર્ગે ગયો.
ઉપરની કથા સાંભળીને પ્રાણ પુરુષોએ સત્યવ્રતને વિષે હમેશાં આદર રાખવો. વસુરાજાના આઠ પુત્રો હતા તેમને પણ દેવતાઓએ મારી નાખ્યા. પર્વતને નગરજનોએ ધિક્કારીને કાઢી મૂક્યો. તેને મહાકાળ નામના અસુરે ગ્રહણ કર્યો. તે મહાકાળનો સંબંઘ આ પ્રમાણે છે.
અયોઘન નામના રાજાએ પોતાની પુત્રીનો સ્વયંવર રચ્યો હતો. તે વખતે માતાએ ગુપ્ત રીતે કન્યાને કહ્યું કે, “તારે મારા ભાઈના પુત્ર મઘુપિંગને વરવો.” આ ખબર ત્યાં રહેલી દૂતીની મારફતે સર્વ રાજાઓમાં મુખ્ય એવા સગર રાજાના જાણવામાં આવી. તેથી તેણે પોતાના પુરોહિતને તે કન્યા વરવાનો ઉપાય પૂછ્યો. કવિ અને ચતુર એવા પુરોહિતે કપટ ભરેલી રાજલક્ષણના વિવેચનવાળી એક નવીન સંહિતા બનાવી અને તે વાંચવા માટે સભા ભરી. તેમાં તેણે લક્ષણો વડે સગરને સર્વથી ઉત્કૃષ્ટ અને મઘુપિંગને સર્વથી નીચો જણાવ્યો. એટલે સર્વ રાજા વગેરે મથુપિંગનું ઉપહાસ્ય કરવા લાગ્યા, તેથી મધુપિંગ લજ્જા પામીને ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો. પછી પેલી કન્યા સગરરાજાને વરી. આથી ક્રોઘ પામેલો મથુપિંગ કષ્ટકારી તપ કરી મહાકાલ નામે અસુર થયો. તે અસુર પર્વતને મળ્યો. તે બન્નેને પિપ્પલાદ નામના એક ત્રીજા પુરુષનો મેળાપ થયો. એ પિપ્પલાદ કોણ હતો તેનું વૃત્તાંત આ પ્રમાણે
તુલસા અને સુભદ્રા નામે બે તાપસીઓ લોકમાં વિદુષી તરીકે વિખ્યાત થઈ હતી. તેમાં સુલસા વિશેષ પંડિતા હતી. એકદા યાજ્ઞવક્ય નામના કોઈ તાપસે એવો પડહ વગડાવ્યો કે, “જે મને વાદમાં જીતે તેનો હું શિષ્ય થઈને રહું.” આ સાંભળી સુલસાએ વાદ કરી યાજ્ઞવલ્કયને જીતી લીધો અને તેને પોતાનો શિષ્ય બનાવ્યો. પછી તે બન્નેને ઘણો પરિચય થવાથી સુલસા સગર્ભા થઈ. આ ખબર સુભદ્રાને પડી એટલે તેણે આવીને તેઓને બહુ ઉપાલંભ આપ્યો અને તે વાત સગરરાજાને જણાવી. રાજાના ભયથી સુલસા ગુપ્તપણે પુત્રને જન્મ આપી એક પિપ્પલ(પીપળા)ના વૃક્ષ નીચે તેને છોડી દઈ યાજ્ઞવલ્કક્યની સાથે નાસી ગઈ. પ્રાતઃકાળે સુભદ્રા ત્યાં આવી, તેણે પીપળા નીચે પુત્રને જોયો. તે પુત્ર સુધાતુર થઈ પીપળાનું ફળ સ્વયમેવ મુખમાં પડેલું તેનું આસ્વાદન કરતો હતો. તે જોઈ સુભદ્રાએ તેનું પિપ્પલાદ એવું નામ પાડ્યું, અને તેને સારી રીતે ભણાવ્યો. સુભદ્રા પાસેથી પોતાના જન્મની વાર્તા સાંભળી તે અનાર્ય પિપ્પલાદે અનાર્ય વેદ રચ્યા. તેમાં એવી પ્રરૂપણા કરી કે, “રાજાઓએ અરિષ્ટની શાંતિ માટે તેમજ સ્વર્ગની પ્રાપ્તિને માટે પશુ, અશ્વ, હાથી અને મનુષ્ય વગેરેને હોમી યજ્ઞ કરવો.” આ વાર્તાને મહાકાલ અસુરે ટેકો આપ્યો. તેણે એવું વિચાર્યું કે, “આ પર્વત અને પિપ્પલાદના વચનથી રાજાઓ યજ્ઞમાં હિંસા કરશે, એટલે તેઓ નરકે જઈ મહા વેદના ભોગવશે. આ પ્રમાણે મારા વૈરી સગર વગેરે રાજા પણ કરશે, એથી મારા વૈરનો બદલો વળી જશે.” આવું વિચારી તેણે તે બન્નેને કહ્યું કે, “તમે તેવા યજ્ઞો પ્રવર્તાવો, હું તેમાં સાન્નિધ્ય રહીશ.” આથી જ્યાં જ્યાં તેઓ યજ્ઞ કરાવે ત્યાં ત્યાં મહાકાલ અસુર આવી રોગ વગેરેની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002171 |
| Book Title | Updeshprasad Part 2 |
| Original Sutra Author | Vijaylakshmisuri |
| Author | |
| Publisher | Jain Book Depo Ahmedabad |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 14 MB |