Page Text
________________
૧૦૦
શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૨
[સ્તંભ ૭ વ્યાખ્યાન ૯૪
જી-સંસર્ગના દોષો સ્ત્રીજાતિ અનેક ગુણની હાનિ કરે છે તે કહે છે.
गुणिनां गुणतो भ्रंशं, कर्तुं कूट रचेद् बहुं ।
या सा परिहर्त्तव्या, विघ्नकी शुभे पथि ॥१॥ ભાવાર્થ-“જે સ્ત્રી ગુણી પુરુષોને ગુણથી ભ્રષ્ટ કરવા બહુ કપટ રચે છે તેવી સ્ત્રીને શુભ માર્ગમાં વિધ્ર કરનારી જાણી દૂરથી છોડી દેવી.”
લૌકિકમાં ગુણી પુરુષો શંકર વગેરે કહેવાય છે. તેમને તેમની સ્ત્રીએ ભીલડીને રૂપે મોહિત કર્યા હતા. તે સ્ત્રીનાં વચનથી નૃત્ય કરતા શંકર દેવતાઓના હાસ્યપાત્ર થયા હતા. એવાળ અને જળમાત્રના આઘાર વડે નિર્વાહ કરનારા તાપસો પણ સ્ત્રીઓના વિલાસથી ભ્રાંત થઈ શીલભ્રષ્ટ થયેલા છે. તે વિષે તેમના શાસ્ત્રમાં કહેલ છે કે
सुगुप्तानामपि प्राय, इंद्रियाणां न विश्वसेत् ।
विश्वामित्रोऽपि सोत्कंठः, कंठे जग्राह मेनका ॥१॥ ભાવાર્થ-“ઇન્દ્રિયો ભલે પ્રકારે ગોપવેલી હોય તો પણ તેનો વિશ્વાસ કરવો નહીં. કારણ કે વિશ્વામિત્ર જેવાએ પણ ઉત્કંઠિત થઈને મેનકાને ગ્રહણ કરી હતી.”
તે વિષે નીચે પ્રમાણે કથા અન્ય શાસ્ત્રમાં છે–
મહાશય વિશ્વામિત્ર શુષ્ક ફળ અને જળનો આહાર કરી સૂર્ય સામે નેત્ર રાખી તપસ્યા કરતા હતા, તેથી તેમનામાં નવું સ્વર્ગ વસાવવાની શક્તિ ઉત્પન્ન થઈ હતી. આ ખબર ઇંદ્રને થવાથી તેણે તેમને તપથી ભ્રષ્ટ કરવા મેનકાને ત્યાં મોકલી. મેનકાના વિવિધ વિલાસથી મુનિ ધ્યાનભ્રષ્ટ થયા અને તીવ્ર અનુરાગ વડે તેને ભોગવી. ચિરકાળ ધ્યાનભંગ સ્થિતિમાં રહેતાં પાછું ચૈતન્ય પ્રાપ્ત થવાથી જાગૃત થયેલા મુનિએ મેનકાને પૂછ્યું કે, “તમે મારું ધ્યાન ભંગ કર્યું તેને કેટલો સમય વ્યતીત થયો?’ મેનકા બોલી–“નવસો અને સાત વર્ષ, નવ માસ અને ત્રણ દિવસ વીતી ગયા.' આવી રીતે વારંવાર અપ્સરાઓ મોકલીને ઇંદ્ર તેમના તપનો ભંગ કર્યો હતો જેથી તે શક્તિહીન થઈ ગયા હતા. તે વિષે વિસ્તારથી વૃત્તાંત મહાભારતમાંથી જાણી લેવો.
વળી લોકોત્તર (જૈન) શાસ્ત્રમાં પણ આષાઢભૂતિ, આદ્રકુમાર અને અરણિક વગેરે ગુણવાન મુનિઓ સ્ત્રીઓની રચેલી કપટજાળમાં પડેલાનાં દ્રષ્ટાંતો છે, તેથી તેવી સ્ત્રીઓ ત્યાગ કરવા યોગ્ય જ છે. વળી વલ્કલચીરીએ પણ સ્ત્રીસંગમાં ઘણા દોષો જાણી તેનો ત્યાગ કર્યો હતો. તેની કથા આ પ્રમાણે
શ્રી વલ્કલચીરી મુનિનો પ્રબંધ પોતનપુર નામના નગરમાં સોમચંદ્ર નામે રાજા હતો, તેને ઘારિણી નામે પત્ની હતી. એક વખતે ઘારિણી પોતાના પતિ સોમચંદ્રના માથાના કેશ કાંસકીથી ઓળતી હતી; તે વખતે મસ્તક પર શ્વેત કેશ જોઈ તે બોલી કે- “હે સ્વામી! આ જરાવસ્થાનો દૂત આવ્યો.' રાજા પોતાને આવેલા ઘોળા કેશને જોઈને વિચારવા લાગ્યો કે, “મારા વૃદ્ધ વડીલોએ તો યૌવન વયમાં વ્રત ગ્રહણ કરેલું છે. મને ધિક્કાર છે કે હું અદ્યાપિ માથે પળી આવ્યા તોપણ ઘર્મ આચરતો નથી.” તે સાંભળી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002171 |
| Book Title | Updeshprasad Part 2 |
| Original Sutra Author | Vijaylakshmisuri |
| Author | |
| Publisher | Jain Book Depo Ahmedabad |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 14 MB |