________________
३०१
कमविपाकनामे कर्मग्रंथ. १
" ॥४॥
बे स्वासोश्वासथ मांगीने नव पर्यंत पहुत्त संज्ञा बे. उक्तंच " वंजणवग्ग कालो, वलिय असंखनाग तुलान; योवो कोसो पुरा, आणापाणप्पहृतंति ॥ एवी रीते चार प्रकारनो व्यंजनावग्रह कह्यो; दवे अर्थावग्रहादिक कड़े बे. ॥ प्रग्गद ईदावा, य धारणाकरण माणसेदिं बढ़ा ॥ वीस जेयं, चउदसदा वीसहा चसुयं ॥ ५ ॥
इय
व्याख्या - शब्दरूपादिक अथवा ते मांदेला अन्यतर जेदेकरी अनिर्धारित सामान्यरूप अर्थनुं जे ग्रहण तेने अनुग्गह के० अर्थावग्रह कहीयें. अर्थात् या कईपण बे, एवं जे अव्यक्त ज्ञान ते अर्थावग्रह जाणवुं, ते पांच इंद्रियो ने बतुं मन एउए करीब प्रकार - श्रोतेंद्रियार्थावग्रह, चक्कुद्रियार्थावग्रह, घ्राणेंद्रियार्थावग्रह, रसनेंद्रियार्थावग्रद्, स्पर्शनेंद्रियार्थावग्रह तथा मानसार्थावग्रह.
हवे ते गृहीत वस्तुनेविषे जे धर्मनी गवेषणा करवी, एटले या स्थाणु बे किंवा पुरुष बे ? तेमां पण दमणां संध्याकाल बे अने मादा अरण्य बे, तेमां सूर्य अस्त या पढी संध्या समये पुरुष होवानो संजव थाय नहीं. इत्यादिक व्यतिरेक धर्मनुं निराकरण कर अने एने पक्षी नजे बे, तथा वक्र कोटरादि सहित बे, 5त्यादिक अन्य धर्मनो अंगीकार करवो. एवं जे ज्ञान विशेष तेने ईहा कहीयें. ए पण पांच इंडियो तथा मने करी व प्रकारनी बे.
तथा- ईहित वस्तुनेविषे, या निश्चये करी स्थाणुज बे, एवो जे बोध एटले एक कोटीनो निश्चय तेने अपाय कही यें. ए. पण पांच इंडियो तथा मने करीब प्रकारे बे.
तथा निश्चित वस्तुविषे अविच्युतिपणे, अथवा स्मृतिपणे अथवा वासना - पणे जे धारण करवुं तेने धारणा कहीयें. ते पण पांच इंद्रियो अने मने करीब प्रकारे बे.
कहेला अर्थावग्रहादिनुं कालप्रमाण यावी रीते बे- उग्गह एकं समय, हावा - यामुदुत्तमर्द्धतुः कालमसंखं संखं, वधारणा होइ नायवा. एवी रीते चारने उए गुयाथी चोवीश था, ने चार पूर्वे व्यंजनावग्रह कह्या, ए सर्व मली अद्यावीश द श्रुतनिश्रित मतिज्ञानना जाणवा. ते वली प्रत्येके विवरीने लखी ये बैयें.
कोक पुरुषे अव्यक्त शब्द सांजल्यो ते जाषाना पुल ते पुरुषना कर्णमांदे पेशीने श्रोडिने फरश्या तेवारे अत्यंत अव्यक्तपणे जे शब्दज्ञान ते श्रोत्रेंडियनो व्यंजनावग्रह, ते पी कोइके मुजने साद कीधो एहवुं जे अव्यक्तज्ञान ते श्रोत्रेंडयनो अर्थावग्रह, पी ए अमुकामुकानो साद वे एहवी विचारणा ते ईहा कहीयें,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org