________________
संग्रहणीसूत्र.
२६ए ॥ हवे सोपक्रम अने निरुपक्रमना कारण कहे . ॥ घेणान मुवकमिजाय ॥ अप्पसमुबेण श्यर गेणावि ॥
सो अनवसाणाई ॥ उव कमऽणुवकमो श्यरो ॥३१॥ अर्थ- जेण अप्पसमुद्रण के श्रात्माथी उपने श्रध्यवशाए अथवा श्यगेणावि के इतर केणापि बाहेरले कारणे एटले विष, अग्नी, शस्त्र, पाणी प्रमुख कारणे आयुष्य उपक्रमीए एटले घणाकाल वेद्य होय तेने अल्पकाल वेद्यपणे पमामीएं ते अपवर्तन हेतुक अध्यवसाएं करी उपक्रम एटले उपवर्तन सोपक्रमायु कहीएं, अने अणुवकमोश्यरो के० ए थकी इतर एटले विपरीतपणे अनुपवर्त्तन ते अनुपक्रमायु जाणवो.
॥श्हां उपक्रमना सात प्रकार कहे . ॥ अधवसाण निमित्ते ॥ आदारे वेयणा पराघाए ॥ फासे
आणा पाणू ॥ सत्तविहं कियए आलं ॥ ३११ ॥ अर्थ- सत्तविहं के ए सात प्रकारे आयुष्य जिद्यए के क्षय पामे, ते सात प्रकार कहे जे. एक अनवसाण के अध्यवसाय ते राग, स्नेह अने नयरूप मननो विकल्प जाणवो. अने जेने मन न होय तेने संज्ञाथी कदेवो. त्यां रागे करी क्षय ते एम जे कोश्क परबनेविषे पाणीनी पावनारी स्त्री,तरुण पुरुष देखी अनुरागे करीजोती थकी तेनी प्राप्ति न थ तां मरण पामी, स्नेहेकरी क्षय ते जेम कोश्क सार्थवाहीने परदेश थकी तेनो पति सार्थवाह श्राव्यो, तेवारे को मित्रे स्नेह परीक्षा निमित्ते, सार्थवाहनो मरण कह्यो बतां,स्त्री मरण पामी.स्त्रीने मरणे सार्थवाह पण मरण पाम्यो, तथा जय थकी श्रीकृलने देखी सोमिल मरण पाम्यो. बीजु निमित्त ते दंग, चाबक, हथीयार, दोरडादिके मरण पामे. त्रीजो अत्यंत सरस आहार ते घणो खावा थकी मरण पामे. चोथु वेदना सयघाती सूलादिकनी वेदना थकी मरण पामे. पांच, पराघात ते खामामां पड्या थकां मरण पामे. बई फासे ते सर्प, अग्नी श्रने विष प्रमुखना फरसपी मरण पामे. सातमुं आणापाणु के स्वास उसास न्यूनाधिक वहेता अथवा श्वासोश्वास रंधन कख्या थकां मरण पामे. ए साते कारणे सोपक्रमायुष्य घटे ने. एटले जा पाय बे. अने निरुपक्रम जे निकाचित् ते घटे नही. तेमज ए उपक्रम स्कंधकाचार्यना शिष्यसरखा केटलाएक चरम शरीरीने संजवे . तथा श्रीकृष्लन बाह्य उपक्रमे श्रायुष्य पूर्ण थयुं परंतु अंतरंग विचारतां निरुपक्रम एटझुंज श्रायुष्य इतुं तेमाटे सोपक्रम नहतुं. ॥ ३११ ॥
२२
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org