________________
शृंगारवैराग्यतरंगिणी..
२२५ शिखरिणीदत्तम् ॥ न जातीदं भ्रातः स्फुरदरुणरत्नौघकिरणप्रता नं तन्वंग्यास्तरलतरलं कुंडलयुगम्॥दम जुग्धं पुंसामिह विरहसं योगदशयोवलचोकानंगज्वलनयुगिदं कुंडयुगलम् ॥ १३ ॥
अर्थः- हे नाई, देदीप्यमान रक्तवर्ण रत्नोनो किरणसमूह ले जेनाविषे, तथा " तरल तरलं" एटले जे अत्यंत चंचल ले. एवा कृशांगी एटले पातला आंगवाली स्त्री ना जे “कुंमलयुगं" एटले जे बे कानना कुंमलबे ते शोजता नथी; किंतु विरहदशा अने संयोगदशामां शोक तथा कामाग्मिएकरी युक्तले एटले विरहावस्थामां शोकावि नाव, तथा स्त्रीपुरुषनी संयोगावस्थामां कामानिनो आविर्भाव थायले. अने या संसारनेविषे पुरुषना शांतिरूप दूधने बालवावाला ए कुंमयुगल एटले बे कुंम एम जाण. अहीं कुंमलयुग ते कुंमयुगल थाय बे. ते यावीरीतेः-कुंमलयुग शब्दनुं वि शेषण तरलतरलं एवं बे. एनो श्लेषार्थ आम :- तरलतर एटले चंचल ने.स एटले लकार जेमां एवो जे कुंमलयुग शब्द: तेमांनो लकार कहाडी नाखिये तो कुंमयुग शब्द थायडे; अने युग शब्द थया पनी तेना अंतमां लकार जोडीये तो कुंमयुगल शब्द थायले. ते योग्य . _ या वृत्तमां, स्त्रीना काननेविषे देदीप्यमान रत्नजडित जे बे कुंमल होय, ते स्त्रीना रूपमा अति वृद्धि करे. अने चंचल होवाथी अति सुशोनित देखायले तेमां पण कशांगी एटले पातला अांगवाली स्त्रीने अति शोने. ए शंगार .अ ने ए जे बे कुंमलबे ते शोनाकारक नथी पण विरहदशा तथा संयोगदशामां शो क तथा कामानिना नत्पन्न करनारा बे, ए पुरुषनी शांतिरूप दूधनो नाश करना रा ने तेथी कुंडरूप , तेनो तूं त्याग कर. ए वैराग्य रस . ॥ १३ ॥
अनुष्टुत्तम् ॥ ताडंकं सस्पृहं तस्याः पश्यन् मूढः परे , नवे ॥ नरो नरकपालेन्यस्ताडं कं न सहिष्यते ॥ १४॥ अर्थः- हे मूर्ख पुरुष, ते स्त्रीन सानिलाष “तामंकं ” एटले कर्णनूषण अव लोकन करतां आगल आवनारा नवमध्ये नरक पालन करनारा अधम परमाधा मी पुरुषोनी पाशेथी “कंताडं" एटले कोण आघात सहन करनार नथी? थ पितु सर्व आघात सहन करशे. अही “ताडकं” ए शब्द बे वार अाव्योडे, तेश्रो नो अर्थ निन्न निन्न . ए यमकालंकार .
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org