________________
आस्तिक नास्तिक संवाद.
१७
मज जगतविषे पण तमे अनुनव करीने कथन करो बो, तेथकी जगतथी जुदा थ नुनव कर्ता बो माटे जीव बो.
अने जो जीवन होय तो गतागतनाग, नाव, जापा, कार्य तथा कारण इत्यादिक विषयोनो अनुनय करवो, पांच इंडियोनो निग्रह करवो, त्रणयोगे शरीरनी चाल ना करवी इत्यादिक चेष्टा करनारो कोण ? ए चेष्टा चैतन्य शक्तिथी थाय ने एथी चेतना लक्षणवान जीव जाणवो. ज्यारे शरीरमांथी चेतना नीकली जाय जे त्यारे चेष्टा थती दीठामा श्रावती नथी; माटे ते अजीव कहिये. एवी रीते जीव अने अजीव ए बन्ने पदार्थ डे एम सिह थाय ले.
सर्व वस्तुना बे प्रकार थाय , एक पक्ष्यने बीजो प्रतिपक्ष्य. जीव पदी अने अजीव प्रतिपदी अथवा अजीव पदी ने जीव प्रतिपक्षी ले. अर्थात् जीव तथा अजीव ए बे पदार्थो सदा शाश्वत अविनाशी , एवं केवलीनुं वचन , ते अवश्य मान्य करवू जोये. दोहा, खरी शीख ए मानजो, मनमा राखी नाव; सदहाण जिन वचन, करो धरी चित चाव. १
२ नास्तिकः- जीव अने अजीव नही मननारा मूर्ख ले. केमके, जीव तो पांच महानूतोना संमेलनथी नत्पन्न थाय ले. ज्यारे पांच माहानूतोनुं प्रथककरण एटले जुउँथवापणुं थाय ले. त्यारे जीवनो नाश थाय ने ए वात साची जे.
आस्तिकः- पांच महानतोथी तो तमारा मतप्रमाणे पांच जुदाजुदा पदार्थोनी उत्पत्ति थाय बे. ते याप्रमाणेः- पृथ्वीथी अस्थि, जलयको रुधिर, अमिथकी जन राग्नि, वायुथकी श्वासोश्वास अने आकाशथको शून्यता थाय बे. ए बधाथी जीव तो जुदो जे, ते शाथकी नुत्पन्न थायो वारु ? चैतन्यने नत्पन्न करवानी शक्ति कया नूतमां ? चैतन्य कयानूतना अंसथकी नत्पन्न थयुं ? ते कहो. पांचे महा जूत पोते जड : ते चैतन्यने केम करी शकशे ? माटे ए पांच महानूतनुं समेल न जीवनी नत्पत्ति करे जे एम तमे कह्यु डे ते पण संनवे नही; केमके, संमेलन कोई एवो पदार्थ नथी के जेथी कोई पदार्थ उत्पन्न थई शके. माटे जीवनो नत्पन्न करनारो कोई नथी, पण ए तो अनादि पंच महाभूतथकी जुदोजले. दोहा,जिनवच नामृत पान करि, पामो अमर स्वरूप; जीव अनादी अनुनवो, ए डे शीख अनूप.२
३ नास्तिकः- सर्व जाणे वे के जीव ते शाश्वत पदार्थ ले, तेनी मुत्पत्ति केम संनवे ! ज्यारे उत्पत्ति कहेशो त्यारे नाश पण थशे. अने चेतन तो नत्पत्ति. त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org