________________
ગાથા ૧૪-૧૫ ૧૫ આલોચનાવિધિ-પંચાશક : ૨૧૯ :
(૪) અપત્રીકા- લજજાથી અતિચારોને છુપાવતા શિષ્યને તેવા ઉપદેશથી લજજારહિત બનાવે. આવા ગુરુ આલેચકના અત્યંત ઉપકારી બને છે.
(૫) પ્રકુવી - કહેલા અતિચારોની પ્રાયશ્ચિત્ત આપીને વિશુદ્ધિ કરાવનારા. કોઈ પૂર્વોક્ત આચારવાન વગેરે ગુણોવાળા હોય, પણ પ્રાયશ્ચિત્ત ન આપે એવા હોય. આથી અહીં પ્રકુટ્વિ=પ્રાયશ્ચિત્ત આપીને શુદ્ધિ કરાવનારા એમ કહ્યું.
(૬) નિર્યાપક- સાધુનું પ્રાયશ્ચિત્ત પૂરું કરાવનારા. આવા ગુરુ તેવું કંઈક કરે જેથી સાધુ મોટું પણ પ્રાયશ્ચિત્ત કરવા સમર્થ બને. આથી જ આવા ગુરુ મહાન ઉપકારી છે.
() અપાયદશી - આ લોક સંબંધી દક્ષિ, દુબ. લતા વગેરે અનર્થોને જેનારા, અથવા અતિચારવાળા (શલ્ય સહિત મરનારા) જીવોના પરલોક સંબંધી દુર્લભધિ વગેરે અનર્થો બતાવનારા. આથી જ આવા ગુરુ આલોચકના ઉપકારી છે.
(૮) અપરિશ્રાવીઃ- આલોચકે કહેલા દુષ્કૃત્યે બીજાને નહિ કહેનારા. આલોચકના દુષ્કૃત્યો બીજાને કહેનારા આલેચકની લઘુતા કરે છે.
(૯) પરહિતોરાત:- પરહિતમાં તત્પર. જે પરહિતમાં તત્પર ન હોય તે બીજાઓની અવજ્ઞા કરે છે.
(૧૦) વિશેષ સમભાવ કુશલમતિ :- બીજા આચાર્યોની અપેક્ષાએ વિશેષથી લૌકિક શાસ્ત્રના સૂક્ષમ પદાર્થોને સૂક્ષમતાથી જાણનારા. આથી જ–
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
