________________
પ્રકરણ ૧૦] ગૌરવથી અધ:પાત.
૧૯૬૧ મારામાં જ આવીને રહેલા છે, મારામાં જ ઘર કરી ગયેલા છે! અરે! પ્રથમ તો હું રાજા હતા, મનુષ્યોમાં શ્રેષ્ઠ હતો અને તે વખતે સુંદર રૂપવાળે હેઈને ભોગથી લાલિતપાલિત થતો હતો અને હવે આ જબરો આચાર્ય થ છું! ખરેખર! હું કાંઈ નાનોસૂને માણસ નથી. મારું કુળ મોટું છે! મારું તેજ મોટું છે! મારી લક્ષ્મી મોટી છે! મારૂં તપ મોટું છે! મારું જ્ઞાન મોટું છે ! અને મારી બુદ્ધિ પણ મોટી છે! ખરેખર, મેટાનું સર્વ મોટું જ હોય છે !!! અધ:પાતની સંકળના.
જાણતા છતાં ભૂલ્ય. સમજ્યો પણ ન સમયે,
ભણેલું ભૂલતે ગયો. અહંકારપૂર્વક ઉપર પ્રમાણે મારા મનમાં વિકલ્પો ચાલતા થયા, મારા મનમાં ઉછાળા આવતા ગયા અને તુરંગો વધતા જ ગયા, તે વખતે શૈલરાજ વખત જોઈને પુલકિત થયો, ઉછળે અને અનંતાનુઅંધપૂર્વક બહાર આવ્યો.
હકીકત એમ છે કે જ્યાં અનંતાનુબંધી શૈલરાજ હોય ત્યાં મિધ્યાદર્શન તો અવશ્ય હોય જ છે અને વળી જ્ઞાનસંવરરાજાને પણ એ શૈલરાજ સાથે વિલાસ કરવાનું બહુ જ ગમે છે, તેથી તે પણ શેલરાજની ચોક્કસ મુલાકાત લીધા કરે છે. શૈલરાજ આવ્યા પછી એ બન્ને (મિધ્યાદર્શન અને જ્ઞાનસંવરણ) પણ મારી પાસે આવતા રહ્યા, મુલાકાત કરતા રહ્યા અને આખરે હું તેમને પણ વશ થયે, તેથી મારૂં મન મલીન થતું ગયું–થઈ ગયું અને તેથી શાસ્ત્રનો અંદરનો અર્થ જાતે હૈઉં છતાં તેનું રહસ્ય જાણે ન જ જાણતો હોઉં તેવો હું થઈ ગ. શાસ્ત્રના પાઠેનાં પાઠે હું પોતે વાંચી જતા, ભણી જતો, બીજાને ભણાવતે અને તે પર વ્યાખ્યાન કરતો, છતાં પેલાં બેને (મિ, અને જ્ઞા.) વશ પડી જવાથી એને ભાવાર્થે બરાબર જાણી શકતા નહિ. ઉપર ઉપરથી જ્ઞાન સરી જતું ગયું. આખરે ઉપરના સાડાચાર પૂર્વો હું ભૂલી ગયે, મારા જ્ઞાનમાંથી એ તે તદ્દન ચાલ્યા ગયા. માત્ર બાકીનું જ્ઞાન તદ્દન વિસરી ગયે ન હોતે. પ્રમત્તતાના પ્રવાહમાં
આ વખતે વળી એક બીજું ઘણું જ અસાધારણુ બનવ બને. મારા દુમનએ એ વખતે મારી ચિત્તવૃત્તિમાં આવેલી પ્રમત્તતા નદીમાં મોટું પૂર આણ્યું. જેવું એ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org