________________
૧૯૪૨
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા. [ પ્રસ્તાવ ૭ વાત એમ છે કે છતાં ગુણને ઘાત કરવા માટે કોઇ વિગેરે પણ પૂરતા છે, પૂરતી તાકાતવાળા છે, પણ એ મેહ અને પરિગ્રહની “એ કાર્યમાં ખાસ વિશેષતા છે અને તેટલા માટે તેઓ માટે એ પ્ર“માણે કહેવામાં આવ્યું છે. એટલે કે મહામહ વગર એ ક્રોધ “વિગેરે કઈ પણ કદિ હોતા જ નથી અને તે બન્ને તે સર્વને પ્રવર્તા
વનાર હુકમ કરનાર સેનાપતિ જેવા છે જ્યારે પેલા ક્રોધ વિગેરે તે “પાયદળ જેવા છે, જમીનપર ચાલનાર લશ્કરીઓ જેવા છે. આ છે ખાસ હકીકતની સિદ્ધિને માટે આ પ્રાણીએ તેઓના દેનું “દર્શન અનુક્રમે કરાવ્યું છે. એ બન્ને મહામહ અને પરિગ્રહ સંસારી“ જીવના સંબંધમાં સર્વ અનર્થને ઉત્પન્ન કરનાર છે. આ પ્રમાણે “હકીકત હોવા છતાં અને ગુરૂમહારાજ એ સંબંધી ચેતવણીના સેંકડો વાક્યો વારંવાર કહે છે છતાં પણ પાપાત્મા પ્રાણી એ બન્નેને
ત્યાગ કરતા નથી, એને ફેંકી દેતા નથી, એનાથી દૂર થઈ જતા નથી. “હવે આના સંબંધમાં તે શી વાત કરીએ? કેટલી વાત કરીએ? કવિદાચાર્યે પેલી શ્રુતિને પણ ખરાબ તરીકે વર્ણવી છે છતાં તેમાં પણ મૂર્ખ માણસ વારંવાર રીઝાઈ જાય છે, તેના હાથમાં ફસી “ જાય છે અને તેનું રમકડું બની જાય છે.”
આ પ્રમાણે પ્રજ્ઞાવિશાળા પિતાના ગાઢ વિચાર કરી રહી હતી તે વખતે ભવ્યપુરૂષે તેને પૂછયું—“કેમ માજી ! શે વિચાર કરી રહ્યા છે?”
પ્રજ્ઞાવિશાળાએ જવાબ આપ્યો “ભાઈ! હાલ તું આ આખી વાર્તા સાંભળી લે. ત્યાર પછી હું પણ મારી તેને અંગે શી વિચારણું થઈ છે તે તને કહી સંભળાવીશ, જ્યાં સુધી આ વાત પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી તું ઉતાવળ કર નહિ. એમની આત્મચેષ્ટાની વાર્તા લગભગ સમાપ્ત થવા આવી છે, માટે જ્યાં સુધી તે પૂરી ન કરે ત્યાં સુધી હાલ તું તેમાં જ ધ્યાન આપ.”
રાજપુત્ર આ જવાબ સાંભળી ચૂપ રહ્યો એટલે વળી સંસારીજીવે પોતાની આત્મકથા આગળ કહેવા માંડી.
ભકિલપુરમાં વિશદ. - બહેન અગ્રહિતસંકેતા! ત્યાર પછી મારી પત્ની મને ભદ્રિલપુર લઈ ગઈ. સ્ફટિકરાજ નામને ત્યાં રાજા હતું અને વિમળા નામની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
