________________
Jain Education International
૧૭૯૬
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
નિરર્થક કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ સમજી હેાય તે કદિ ન કરે. કાવિદ્રાચાર્યને જ્ઞાનાનુભવ
કૃપારસવાળા
આ કે હું ક.
અકલંકમુનિ ખરેખર દયાના સાગર હતા, કૃપારસથી ભરપૂર હતા અને મારે માટે વારંવાર ચિંતા રાખ્યા કરતા હતા. તેઓશ્રીએ મારી ઉપર જણાવેલી હકીકત સાંભળી, જ્યારે તેઓશ્રીને જણાયું કે હું તે પરિગ્રહમાં આસક્ત થઇ ગયા છું અને દ્રવ્યસ્તવ પણ મૂકી બેઠો છું ત્યારે વળી ફરીવાર મારી પાસે આવીને મને ઠેકાણે લઇ આવવા તેઓ તૈયાર થઇ ગયા. તેઓશ્રીએ ગુરૂમહારાજ કેાવિદાચાર્યને પ્રણામ કર્યાં, મારા સંબંધી હકીકત હી સંભળાવી અને મને ઉપદેશ આપવાની ઇચ્છાનું પ્રયાજન જણાવી મારી પાસે આવવાની અનુજ્ઞા માગી. કાવિદાચાર્યે મહા વિચક્ષણ હતા, શાસ્ત્ર અને વ્યવહારમાં મહા કુશળ હતા અને અનુભવજ્ઞાનમાં એક્કા હતા. તેઓ અકલંકમુનિનાં હૃદયમાં રહેલા સદ્ભાવ સમજી ગયા, તેમના શિષ્યના શુભ ઇરાદાની તેમને ખાતરી હતો અને વિશિષ્ટ જ્ઞાનાનુભવથી તે વખતે વર્તતી મારી સ્થિતિની પાતાના મગજમાં સ્પષ્ટતા હતી. શિષ્યની સદર વિજ્ઞપ્તિના પ્રત્યુત્તરમાં તેઓશ્રીએ નીચે પ્રમાણે વિચારણા મતાવી. તે વખતે તેઓની ( ગુરૂ શિષ્યની ) વચ્ચે નીચે પ્રમાણે વાતચીત થઇઃ
[ પ્રસ્તાવ છ
કાવિતાચાર્ય—“ વત્સ અકલંક! આ તારો પ્રયત્ન તદ્દન નકામે છે. તું ત્યાં જવાની વાત છેડી દે, એમાં કાંઇ સાર જેવું નથી, એમાં કશા લાભ નથી. એનું કારણ એ છે કે એ ઘનવાહનની પાસે જ્યાંસુધી પેલા મહામહ અને પરિગ્રહ છે. ત્યાંસુધી એના ઉપર કાંઈ કામ થઈ શકે તેવું નથી અને એ પાતે પણ કર્મકુશળ થઇ શકે તેવું નથી. અત્યાર સુધી એ જ સ્થિતિ વર્તે છે અને તેથી તારો પ્રયત્ન તદ્દન ફોકટ જવાના છે. એવા નિશ્ચયનું કારણ એ છે કે એ બન્ને (મહામહ અને પરિગ્રહ) તે ત્યાં અડ્ડો જમાવીને પડ્યા છે અને વળી પાછા તેની પાસે સાગર વિગેરે એક પછી એક આવ્યા કરશે, કારણ એ બન્ને મૂળનાયક છે અને પેલા સાગર વિગેરે અનેકના આશ્રયસ્થાન છે; એ ટલે એ આખા લશ્કરનું જોર વધ્યા જ કરશે. મતલમ એ છે કે જ્યાં સુધી પ્રાણી એ દુરાત્માઓને શ વર્તતા હાય છે ત્યાંસુધી એને ઉપદેશ પણ કેવા? અને ધર્મ પણ કેવા? અને એને સદાગમ સાથે મેળાપ પણ ક્યાંથી સંભવે? એવા પ્રાણીએ તેા મહામહ અને તેના
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
