________________
૧૦૦
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા. [ પ્રસ્તાવ ૭ તેનાથી શ્રુતિ રાજી થાય ત્યારે તેમાં પોતે જ માણતો ગયો અને વળી વિચારવા લાગ્યો કે અહો! હું ખરેખરો સુખી છું, મને આ સંસારમાં સ્વર્ગનું સુખ મળ્યું છે, હું ખરેખર ભાગ્યવાન છું કે જેથી મને નિરંતર આનંદ કરાવનાર આ શ્રુતિ પતી મળી ગઈ. પિલા દાસપુત્ર સંગને પોતાના હૃદયમાં રાખીને અત્યંત સ્નેહથી
તેને બાલિશ વારંવાર ચાંપ્યા કરે અને સુંદર મધુર પરિણામ ધ્વનિથી–રાગ રાગણીથી અને વાજિત્રોના નાદથી
- શ્રુતિનું લાલન કર્યા કરે. આખરે એ નાદમાં એટલે ડૂબી ગયો કે એણે બીજાં સર્વ કાર્યો છોડી દીધાં, ધર્મને નવ ગાઉના નમસ્કાર કર્યા અને એવી રીતે રંગીલછબીલે થઈને વર્તન કરવા લાગ્યો, તેથી વિવેકી માણસને એક ખરેખરૂં હાસ્યનું સ્થાન થઈ પડો.
કેવિદ અને શ્રુતિ. હવે અહીં કેવિ સદાગમને સવાલ કર્યો કે “મહારાજ! આ શ્રુતિ પોતે જાતે ચાલી ચલાવીને મને વરી છે તે મારી ભાર્યા અને હિત કરનારી છે કે નહિ? તે આપ મને કૃપા કરીને જણાવો.” સદાગમે જવાબ આપતાં કહ્યું “ભાઈ કેવિદ! જ્યારે એ તારી
ભાર્યા સંગ સાથે હોય ત્યારે તે જરા પણ હિત કરૂ સદારામે કરાવેલી નારી નથી અને સંબંધ કરવા લાયક નથી, એનું કાશ્રુતિની ઓળખાણ. રણ વિસ્તારથી સાંભળ. રાગકેસરિરાજાના મંત્રીએ
(વિષયાભિલાષ) અગાઉ આ દુનિયાને વશ કરવા સારૂ પાંચ મનુષ્યો મેકલ્યા હતા તે તને યાદ હશે. એ પાંચ મનુષ્ય પૈકી એક આ શ્રુતિ હતી તે પણ તને યાદ હશે. હવે પેલે રાગકેસરિ રાજા છે તે મહામહને દીકરો થાય અને કર્મપરિણુમ મહારાજાને ભત્રિજો થાય. એ રાગકેસરિ દુનિયાનો જાણુત મોટો ભરેડી ચોર છે અને વળી કર્મપરિણુમને મંત્રી પણ છે. મહામહનું તો પ્રધાન કાર્ય સર્વ એ જ કરે છે. હવે કર્મપરિણામ રાજા સર્વથી વધારે બળવાન છે, સર્વને ઉપરી રાજા છે અને સર્વ પ્રાણુઓનું સારૂં અને ખરાબ કર
૧ અહીં છે. ર. એ સાયટિવાળા મૂળ ગ્રંથનું મૃ. ૧૦૫૧ શરૂ થાય છે
૨ રાગ કેસરિને મંત્રી વિષયાભિલાષ છે. એણે જગતને વશ કરવા પંચઇંદ્રિયને મોકલેલ છે તેની હકીકત માટે જુઓ પ્રસ્તાવ ત્રીજો, પ્રકરણ ચાલુ એ હકીકત આગળ ચોથા પ્રસ્તાવમાં પણ આવે છે (જુઓ ઝ, ૪. પ્ર. ૧૦ પૃ. ૮૮૩-૮૪).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
