________________
૧૫૮૮
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
[ પ્રસ્તાવ હું
ખાયા વગર મહારાજ ! આ સર્વ મામતની ગેાઢવણુ કરવા હુકમ આપી દો. વિમધ્યમ અહીં આવી અંદરના રાજ્યના વિશેષ કમજો મેળવે તે પહેલાં એ સર્વ માખત આપણા હિત ખાતર થઇ જવી જોઇએ. આ પ્રમાણે સાંભળીને મહામેાહ મહારાજે એ જ પ્રમાણે કરવાના તુરત જ હુકમ આપ્યા.
વિમધ્યમ રાજ્ય વર્તન અને પરિણામ.
માહરાજાના અનુચર ચારોએ માહરાયના હુકમ મળતાં દેવી દૃષ્ટિને આગળ કરીને નવા રાજા( વિમધ્યમ )ને ધકેલીને બહાર કાઢ્યો, એનું આખું રાજ્ય તે ચારોએ પોતાને હાથ કરી લીધું, પણઆ વખતે તેઓએ ચારિત્રરાજના લશ્કરને અહુ પીડા ન કરી અને કાંઇક કાંઈક તેની પણ અપેક્ષા રાખી. આ સર્વ બાબતનું પરિણામ એ થયું કે એ રાજા (વિમધ્યમ) પેાતાના અંતરંગ રાજ્યથી તે તદ્દન મહાર-દૂર જ રહ્યો પણ વચ્ચે વચ્ચે તે જરા માનસન્માન પૂજન કરીને ચારિત્રરાજના લશ્કરને પણ સહેજ પાળવા લાગ્યા.
વિધ્યમે ગાઢવણુ એવી રાખી હતી કે રાત્ર અને દિવસના વિભાગે। પાડીને અમુક વખત તે ધર્મકાર્ય કરતા હતા, અમુક વખત પૈસાની લેવડદેવડમાં વખત ગાળતા હતા, અમુક વખત વિષયસેવનમાં સમય નિર્ગમન કરતા હતા. આવી રીતે દરેક કાર્યને યોગ્ય વખતે ધર્મ અર્થ અને કામમાં પ્રવૃત્તિ કરતા હતા. એને જોઇને ચારિત્રધર્મ વિગેરે રાજાએ પણ જરા જરા સંતેાષ પામેલા અને તૃપ્ત થયેલા હેાવાથી અગાઉની પેઠે શાક કરતા નથી, કકળાટ કરતા નથી, રડતા નથી.
નવા રાજાની
ગેા ૪ વ ણુ.
આ વખતે આ રાજા કેવું રૂપ ધારણ કરતા હતા તે તમારે જોવું હોય તે। સદાચારી બ્રાહ્મણ અથવા સારા પ્રખ્યાત રાજાનું રૂપ જોઇ લેવું. તેઓ જ્યારે પાતાથી અની શકતી રીતે ધર્મ અર્થ અને કામ એમ ત્રણે વર્ગ સાધતા હોય છે ત્યારે જેવા દેખાય છે તેવા એ વિમધ્યમરાજા દેખાતા હતા.
Jain Education International
દૃષ્ટાન્ત.
આવી રીતે વિમધ્યમ પેાતાનું રાજ્ય ચલાવી રહ્યો હતા તે વખતે લોકેામાં એ ભાગ્યશાળી અને પુણ્યશાળી તરીકે પ્રશંસા પામ્યા. લેકેદ કહેવા લાગ્યા કે આ રાજા નસીમદાર છે અને પુણ્ય કરનારો છે. એ વિમધ્યમના કર્મપરિણામ નામના પિતા હતા તે પણ પોતાના એક
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
