________________
૬૦૬
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા. [ પ્રસ્તાવ ૩ તેતલિ! પ્રાણ બચાવનાર હુંશિયાર વૈદને તો જે આપીએ તે હું ગણાય! એમાં વળી ઉચિત નથી એમ કહેવાનું તે પ્રોજન હોઈ શકે ખરૂં? માટે તારે જરા પણ બેલવું નહિ. હવે તું મારા જીવતરથી–મારા પ્રાણુથી જરા પણ જૂદ નથી એમ તારે સમજવું.”
કનકમંજરીનું પાણિગ્રહણ આ પ્રમાણે તેતલિ સાથે હું વાત કરતા હતા ત્યાં વિમલ નામને કનકચૂડ રાજાનો અમાત્ય મારા મંદિરના દરવાજા પાસે આવી પહોંચે. પ્રતિહારીએ ખબર આપ્યા કે અમાત્ય વિમળ આવેલા છે. તુરત જ સારથિને મેં બાજુના આસન ઉપર બેસાડો. દ્વારપાળે પછી અમાત્યને મારી પાસે રજુ કર્યો, તેણે મને ગ્ય પ્રણામ કર્યા અને કહ્યું “કુમારશ્રી ! મહારાજા કનકચૂડે મને એક કામ માટે આપની પાસે અત્યારે મોકલ્યો છે. મારી સાથે કહેવરાવ્યું છે કે “મારે મારા જીવતરથી પણ વધારે વહાલી કનકમંજરી નામની દીકરી છે; મારા ઉપર કૃપા કરીને કુમારે તેની સાથે પોતાનું વેવિશાળ સ્વીકારવું અને તેમ કરીને તેને રાજી કરવી.'
અમાત્યનાં રાજ્ય તરફનાં આવાં વચન સાંભળીને મેં તેતલિ સામું જોયું. તેણે કહ્યું. “ આપ સાહેબે મહારાજા કનકચૂડની આશા દેવના હુકમ તરીકે ઉપાડી લેવી જોઈએ; માટે આવી પ્રેમપ્રાર્થના તેમણે આપશ્રીને કરી છે તેને આપે અવશ્ય સ્વીકાર કરે.”
મેં જવાબ આપ્યો “તું જે કહે છે તે મારે કબૂલ મંજુર છે” એટલે મારે મોટો ઉપકાર માનીને વિમળ અમાત્ય ત્યાંથી વિદાય થશે. પછી તેતલિએ મને કહ્યું “હવે આપ સાહેબ રતિમન્મથ નામના બગીચામાં પધારે. જે વધારે વખત જશે તે રાજકુંવારી કનકમિંજરીનું મન ઊંચું થશે તેમ થવું ન જોઈએ.” હું (નંદિવર્ધન) તેની વાતને સંમત થે.
રતિમન્મથ બગીચામાં સુંદરીની દશા. ત્યાર પછી તેને સાથે લઈને હું રતિમન્મથ નામના બગીચા તરફ
જવા ચાલ્યો. ઇંદ્રના નંદનવનને પણ શોભામાં હસી આશામાં કાઢે તે તે બગીચે મેં જોયો. ત્યાં કનકમિંજરીના નિરાશા. દર્શનની આશાથી હું ચંપકની હારેમાં, કેળની છા
યામાં, તાડનાં મોટાં મેટાં ઝાડનાં પંખાઓની નીચે, કેવડાના વિભાગોમાં, દરાખના માંડવામાં, અશેકનાં વનમાં, લવલીના
૧ એક જાતનું ઝાડ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org