________________
પીઠબંધે ] સંકલ્પ વિકલ્પ.
૨૩ આવા શબ્દો સાંભળીને તુરત નાસી ગયા. પછી ધર્મબોધકાર મંત્રી ભિક્ષા લેવા આવનારને બેસવા યોગ્ય જગ્યાએ તે દ્રમુકને લઈ ગયા અને તેને ગ્ય દાન આપવા માટે પિતાના સેવકેને તેણે હુકમ કર્યો.
તદુદયા. ધર્મબોધકર મંત્રીશ્વરને એક તદુદયા નામની અતિ સુંદર સુશીળ
દીકરી છે. પોતાના પિતાનાં ઉપર જણાવેલાં વચનો મહાકલ્યાણક સાંભળીને તે તુરતજ ઉભી થઈ અને મહાકલ્યાણકર ભજન. નામનું સુંદર પરમાન્ન લઈને પેલા દ્રમુકને તે ભેજન
આપવા માટે જલદી તેની પાસે આવી પહોંચી. આ મહાકલ્યાણક ભજન સર્વ વ્યાધિઓનો નાશ કરે તેવું, શરીરના વર્ણ (૩૫), શક્તિ અને પુષ્ટિને વધારનાર, સુગંધી, સારા રસવાળું, દેવતાઓને પણ મળવું દુલૅભ અને અત્યંત મનોહર હતું. હવે તે દરિદ્રીના વિચારે હજુ ઘણું હલકા છે અને તેના મનમાં હજુ અનેક પ્રકારની શંકાઓ છે તેથી જ્યારે તેને ભોજન લેવા માટે આ પ્રમાણે બોલાવવામાં આવ્યો ત્યારે તે મનમાં વિચાર કરવા લાગ્યો કે “મને જાતે ચાલી ચલાવીનેબોલાવીને આ માણસ ભિક્ષા આપવા માટે આટલે બધે પ્રયત્ન કરે છે તે વાત મને કઈ પણ રીતે ઠીક (લાભકારી) લાગતી નથી. મને લાગે છે કે આ મારૂં ભિખ માગવાનું ઘડાનું ઠીકરું ભિક્ષાના અન્નથી ભરેલું છે તે આ (ધર્મબોધકર) મને કઈ એકાંત જગોએ લઈ જઈને તેડી નાખશે, ભાંગી નાખશે અથવા તેને પોતે ઉપાડી જશે. ત્યારે શું હું અહીંથી નાસી જઉં? કે અહીં એક સ્થાને બેસીને મારું ભજન કરી લઉં? અથવા મારે કાંઈ ભિક્ષાની જરૂર નથી એમ કહીને ચાલ્યો જઉં? આવા આવા અનેક સંકલ્પ વિકલ્પથી તેના ભયમાં વધારે થતો ગયે અને તેને લઈને પોતે કયાં આવ્યો છે અને કયાં બેઠે છે તેનું પણ તે ભાન ભૂલી ગયો. પોતાની વસ્તુ ઉપર તેને એવી ગાઢ મૂચ્છ આવી ગઈ કે તેના સંરક્ષણ નિમિત્તક રદ્રધ્યાનમાં તે પડી ગયો અને
૧ તેના ઉપરની દયા-કરૂણું આ તદ્દયા નવીન પાત્ર છે. એનું કામ પ્રત્યેક પ્રાણી તરફ પ્રેમ બતાવવાનું છે. એના સંબંધી હકીકત જન વખતે સ્પષ્ટ થશે.
૨ અત્યંત મોટા કલ્યાણ કરનાર, ભવિષ્યમાં બહુ સારું કરનાર. ૩ ફીર, ખીર. એનો અર્થ પકવાન્ન પણ થાય છે. બન્ને અર્થ અહીં લાગુ પડે છે.
૪ પિતાની વસ્તુઓ જાળવવા માટે દુર્ધાન થાય તે રૌદ્રધ્યાનને ચોથો ભેદ છે. એના વધારે વિસ્તાર માટે જૈન દષ્ટિએ ગ” (પ્ર. વિ.) પૃ. ૧૩૭ જુઓ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org