________________
નિષ્ક્રમણેાત્સવ-દિક્ષા-દેશના.
૫૪૫
સાધુએ ફરીને સવાલ કર્યાં “ ત્યારે શું મહારાજ એ શુભસુંદરીનાપુત્ર. શુભસુંદરીને વળી ઘણાંએ છેકરાઓ છે? અમે તા એના આ એક જ છોકરાને (મનીષીને ) ઓળખીએ છીએ અને તે તેને એકના એક જ છેકરા છે એમ જાણીએ છીએ.” ગુરૂમહારાજ તેના જવાબમાં કહેવા લાગ્યા એ શુભસુંદરીને તે ઘણાંએ છેકરા છે. આ ત્રિભુવનમાં જે જે પ્રાણીઓ મનીષી જેવાં દેખાય છે તે સર્વ શુભસુંદરીનાં કરાઓ છે એમાં જરાપણુ શંકા જેવું નથી. આ દુનિયાંમાં જે પ્રાણીએ ઉત્તમ છે-જેઆ મહા સત્ત્વવાળા પ્રાણીઓને માર્ગે ચાલનારાં છે, તે-મનીષી જેવાં શુભસુંદરીનાં જ બચ્ચાંઓ છે એમ જાણવું.”
પ્રકરણ ૧૭ ]
શત્રુન રાય ત્યારે મહારાજ ! આપે પેલા ખાળની માતા અકુશળમાળાનું વર્ણન કર્યું તેને પણ બાળ સિવાય બીજા પુત્રો હશે ?”
ગુરૂમહારાજ—“ હા, તેને પણ ઘણાં કરાં છે. આ ત્રિભુવનમાં અધમ ક્લિષ્ટ હલકા સ્વભાવના મનુષ્યા જે જે જઅકુશળમાળાના ણાય તે તે સર્વે અકુશળમાળાનાં કરાઓ છે એમ પુત્રા. સમજવું. એ બાબત પણ શંકા વગરની છે. માળના જેવું અધમ આચરણ કરે તેટલા ઉપરથી તેમને આળખી લેવાં કે તેઓ અકુશળમાળાનાં દીકરાઓ છે.” શત્રુમદેન રાજર્ષિં સામાન્યરૂપાને પણ મધ્યમબુદ્ધિ જેવાં બીજાં કરાંઓ હશે?
સામાન્યરૂપાના
ગુરૂમહારાજ—“અરે, એ સામાન્યરૂપાને તો ઘણાંજ કરા છે. આ દુનિયામાં કેટલાંક મનીષી જેવા અત્યુત્તમ ચરિત્રવાળાં હોય છે અને કેટલાંક માળ જેવાં અત્યંત પુત્રા. અધમ ચરિત્રવાળાં હોય છે, તે સિવાયના બીજાં બધાં પ્રાણીઓ એ મધ્યમમુદ્ધિનાજ ભાઇઓ છે એમ સમજવું. જેઓ મધ્યમમુદ્ધિ જેવાં હાઇ વિચિત્ર પ્રકારના આ ચારને અમલમાં મૂકનારાં હોય છે તેવાં આ ત્રિભુવનમાં રહેલાં પ્રાણીઓ સામાન્યરૂપાનાં બાળકો છે એમ સમજવું. મનીષી અને માળ જેવાં જીવાની સાથે સરખાવતાં જો આવાં મધ્યમમુદ્ધિ જેવાં જીવાની ગણતરી કરવામાં આવી હોય તે તે અનંતગણી વધારે થાય તેમ છે; તેથી મેં તમને ઉપર જણાવ્યું કે એ સામાન્યરૂપાને તે। ઘણાંજ છેકરાંઓ છે.”
૨૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org