________________
પ્રકરણ ૧૬ ] નિજવિલસિત ઉદ્યાનપ્રભાવ.
પ૩૧ માતાઓ તરીકે બતાવવામાં આવી છે, કારણું કે એ ત્રણ વર્ષના પુત્ર રૂષોને એવા સ્વરૂપમાં તેજ માતાઓ (પરિતિઓ) જન્મ આપે છે.” - શત્રમર્દન - “ ત્યારે બાળ જીવોનો મિત્ર કોણ છે? તે પણ તું મને જણાવ."
સુબુદ્ધિ– સર્વ અને ઉત્પન્ન કરનાર પિલે દર ઊભો છે તે સ્પર્શેન્દ્રિય નામને તેઓને મિત્ર સમજવો.” શત્રમર્દન રાજાએ આ હકીકત સાંભળી પિતાના મનમાં વિચાર
કર્યો કે અહો ! ભગવાને આ સર્વ વાત કહી તે મેં આ ત ર પણ સાંભળી હતી, પણ તે સંબંધમાં મેં સારી રીતે વિચારણ. વિચાર કર્યો નહોતો. આ સુબુદ્ધિએ પિતાના મનમાં
વિચાર કરીને હકીકતનો મેળ બરાબર મેળવ્યું છે. મને એમ લાગે છે કે એવા પ્રકારનો સારે માર્ગ બતાવનાર અને બંધ આપનાર ખરા સાધુઓ સાથે સુબુદ્ધિને લાંબા વખતથી પરિચય છે તે કારણને લઈને જ તે આ હકીકત બરાબર સમજી ગયે. અહાહા ! એણે કેવી મજાની અને સારા શબ્દોમાં વાત કરી ! ભગવાને પણ કેવી યુતિથી નામ આપ્યા વગર આ મનીષી વિગેરે સર્વનાં ચરિત્ર કહી દીધાં હતાં. તેઓએ પણ બહુ સુંદર રીતે દેશના દીધી હતી ! પણ તેમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું શું છે? તેનું નામ જ પ્રબોધનરતિ છે એટલે તેને અન્ય પ્રાણીઓને બોધ આપવામાં જ આનંદ આવે તે તેઓના નામને બરાબર યોગ્ય છે.
મનીષીને વિલંબ કરવા રાજાની માગણ. સુબુદ્ધિને દીક્ષા સંબંધી વિચારણીય જવાબ.
ગુણ પક્ષપાત અને ખોટા સ્નેહનાં પરિણામે, રાજાએ સુબુદ્ધિ મંત્રીને કહ્યું “મિત્ર! હવે વાત પૂરી કર, તારે વધારે તસ્દી લેવાની જરૂર નથી. એ હકીકત તો મારા સમજવામાં બરાબર આવી ગઈ. હવે હું તને એક બીજી વાત કરું ! જે, સાંભળ! જે આ મનીષી થોડે વખત સંસારમાં રહી વિષયોની સાથે સંબંધ કરે તો ત્યાર પછી અમે પણ તેની સાથે દીક્ષા લઇએ. એનું કારણ એ છે કે જ્યારથી મેં એને જે છે ત્યારથી જ એના ઉપર મને ઘણો એહ ઉત્પન્ન થયે છે, તેથી તેનાથી છૂટા પડતાં જાણે તેનો વિરહ સહન જ નહિ થઈ શકે એમ ધારીને હૃદય તેની પાસેથી ખસતું જ નથી; એને જોતાં જોતાં અને એના વદન કમળને નિરખતાં નિરખતાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
