________________
૫૨
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા. [ પ્રસ્તાવ ૩ શત્રમર્દન–“ ત્યારે શું સાહેબ ! આપણે દેખી શકીએ તેવી રીતે પણ તેનો પ્રભાવ હોઇ શકે છે? થઈ શકે છે? અમારા ઉપર પણ તેનું જોર ચાલે છે? "
આચાર્ય–“હા ! તમારા ઉપર પણ તેને પ્રભાવ હોઈ શકે છે અને જેર ચાલી શકે છે અને તે છે જ.”
સ્પર્શન અકુશળમાળાને દેશનિકાલનો હુકમ. રાજાએ કરેલા આદેશનું અવ્યવહારૂપણું,
અંતરંગ લેકો સાથે કામ લેવાના માર્ગ, શત્રમર્દન–રાજા મંત્રી તરફ જોઈ બો –“મંત્રી! જ્યાં સુધી આ બન્ને પાપીઓનું મર્દન કર્યું નથી (તેઓને હરાવી દીધા નથીતેમને નાશ કર્યો નથી) ત્યાં સુધી મારી શત્રુમર્દનતા કેમ કહેવાય ? તેટલા માટે જે કે ભગવાનની સમક્ષ એવું બોલવું યોગ્ય નથી છતાં દુષ્ટનો નિગ્રહ કરવો-પાપીઓને દાબી દેવા એ રાજાનો ધર્મ છે, તેથી હું તને કહું છું તે તું બરાબર સાંભળ."
સુબુદ્ધિ–સાહેબ! ફરમાવો."
શત્રમર્દન-“હમણાજ આચાર્ય મહારાજે જણુવ્યું કે એ સ્પર્શન અને અકુશળમાળા બન્ને પિલા બાળની સાથે જવાના છે. એ પ્રમાણે હોવાથી હવે આપણે તેઓને વધ કરવાની કોઈ જરૂર નથી.
જ્યારે તેઓ પિતાથીજ ચાલ્યા જવાના છે ત્યારે આપણે તેઓને મારી નાખવાની શી જરૂર છે? માત્ર તું તેઓને ફરમાવી દે કે “મારા રાજયની બહાર નીકળી જઈને તમારે દૂરથી પણ દૂર (બને તેટલું દૂર) ચાલ્યા જવું અને આ પુરૂષ (બાળ) મરી જાય ત્યારે પણ તમારે અમારા દેશમાં દાખલ થવું નહિ–પાછા આ તરફ કદિ પણ આવવું નહિ. જો તમે આ આજ્ઞાનો ભંગ કરશે તો પછી તમને દેહાન્તદંડની શિક્ષા કરવામાં આવશે. આવા પ્રકારનો હુકમ કરવા છતાં પણ કદાચ તેઓ મારા દેશમાં પાછા પ્રવેશ કરે તે પછી તારે જરા પણ વિચાર કર્યા વગર તે બન્નેને ઘાણીમાં ઘાલીને પીલી નાખવા. તે બન્ને એટલા બધા ખરાબ છે કે ગમે તેટલું રડે-રાડ પાડે કે બૂમ પાડે તો પણ તેના ઉપર તારે કિંચિત પણ દયા લાવવી નહિ.”
૧ શગુમર્દનઃ શત્રુનું મર્દન કરે તેઓને ચોળી નાખે તે શત્રુમર્દન. રાજાના નામને એ અર્થ છે અને તેને તે સાર્થ કરવા માગે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
