________________
પ્રકરણ ૧૨ ]
ચાર પ્રકારના પુરૂષ.
૪૮૭
'
ઃઃ
“ ળાને તે સંબંધી વિચાર રહેતા નથી તેવીજ રીતે પરમાર્થથી નુક“ શાન કરનાર સ્પર્શેન્દ્રિય ઉપર એક વખત આસક્તિ લાગ્યા પછી “ પ્રાણીને ભવિષ્યને વિચાર રહેતા નથી. તેના પરની આસક્તિથી “ એટલા બધા વિરુદ્ધ ભાવ (ખાટા ખ્યાલ ) તેના મનમાં જડ ઘા“ લીને બેસે છે કે પછી તે એમજ સમજે છે કે એ સ્પાદ્રિય જ પોતાનું સ્વર્ગ છે, એ જ પેાતાના પરમાર્થ છે, એ જ પેાતાના સુખ“ સાગર છે. આવા વિચાર થવા માંડે છે કે પછી તેઓનાં હૃદયને “ અંધકાર ચાતરફ ફેલાય છે અને પછી વિવેકનું શેાષણ કરનારાં રા“ ગનાં કરણા ચિત્તમાં વધી જાય છે. એટલે વિવેકવિચારશૂન્ય થઇ “ તે અંધકારમાં દોડ્યા કરે છે, સાચા માર્ગથી ભ્રષ્ટ થઇ જાય છે, સદ્“ ભાવ તેનાં હૃદયમંદિરમાં આવી શકતા નથી અને તેવા વિચારમાં “ તેઓની બુદ્ધિ પણ અંધ બની જાય છે; વળી એટલે સુધી તેઓની સ્થિતિ બગડી જાય છે કે તેઓ જે કાર્ય કરે છે તે લેાકથી અને « ધર્મથી વિરુદ્ધ છે અને અનેક માણસે તેની વારંવાર નિંદા કરે છે “ એ હકીકત તેના લાભ ખાતર કાઇ તેમને કહેવા જાય અથવા “ એવાં અધમ કાર્યો ભવિષ્યમાં ન કરવા બાબત તેમને કોઇ વારે તા “ આવા માણસા વારનારના દુશ્મન થઇને બેસે છે. આવા પાપી પ્રાણીએ ચંદ્ર જેવા પેાતાના વિશુદ્ધ ફળને મળી લગાડી મસી ( આંજણ ) જેવું કાળું કરે છે અને પેાતાનાં એવા અધમ ચરિત્રને લીધે • લેાકેા તરફથી હાંસીને પાત્ર થાય છે. જે વસ્તુને કદિ મેળવવાની • ઇચ્છા ન કરવી જોઇએ તેને પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છાવાળા અને કોઇ પણ પ્રકારની લાજ શરમ મર્યાદા વગરના આવા લોકો 'આકડાના રૂથી પણ વધારે લઘુતાને પામે છે. સ્ત્રી સાથે વિષય સંભોગ અને “ તેવી બીજી અધમ બાબા રૂપ માડો ગ્રહ તેના હૃદયમાં પ્રવેશ “ કરે છે ત્યારે તેઓનાં મનમાં જે દુઃખ થાય છે અને લેકમાં તે“ આની જે વિડંબના થાય છે તે વાણી વડે વર્ણવી શકાય તેમ નથી.
66
'
'
*
'
ટુંકામાં કહીએ તે એટલુંજ કહી શકાય તેમ છે કે લોકોમાં જે જે • પ્રકારની પીડાઓ, હેરાનગતિએ અને ત્રાસે થઇ શકવા શક્ય છે તે
66
સર્વ આવા પ્રકારના પ્રાણીઓને થાય છે અને તે સર્વ તેને ખ“ મવા-સહન કરવા પડે છે. આવા પ્રાણીઓ પોતાની પ્રકૃતિ વડે જ
6
ગુરૂ, દેવ અને તપસ્વીઓના મહા દુશ્મન હોય છે, મહા પાપી ። આચરણ કરનારા હોય છે, અત્યંત નિર્ભાગી
હોય છે અને ગુણને
૧ તેાલમાં આકડાનું રૂ બહુ હલકું હોય છે, ફુંક મારવાથી ઉડી જાય છે. અધમ માણસાના (અલંકારિક) તાલ એવા રૂથી પણ એ થાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org