________________
४८४
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા. [પ્રસ્તાવ ૩ નથી; એટલું જ નહિ પણ પિતાની ઇચ્છા ઉપર અંકુશ રાખીને તે “સ્પશેદ્રિયને અનુકુળ થઈ પડે એવું કાંઈ પણ આચરણ બનતા સુધી “કરતા નથી અને એ પ્રમાણે કરવાથી એ વિચક્ષણ પ્રાણુઓ કદિ “દોષોને (પાપને ) વહોરી લેતા નથી. શરીર ધર્મ કરવાનું સાધન છે તેથી તેને ટકાવી રાખવા પૂરતું તેઓ સ્પર્શેન્દ્રિયને અનુકૂળ વર્તન કરે છે, પરંતુ તેમાં તેઓની જરાપણુ આસક્તિ ન હોવાને લીધે તેઓ જરા પણ હેરાન થતા નથી એટલું જ નહિ પણ ઉલટા સુખના ભાજન થાય છે. આવા પ્રકારના મનુ આ લેકમાં પણ મોટી કીર્તિને પ્રાપ્ત કરે છે, તેઓના વર્તનની સર્વત્ર પ્રશંસા થાય છે “અને તેઓનો આશય ઘણે ચોખા અને મેલ વગરનો હોવાથી પર
ભવમાં તેઓ સ્વર્ગ અને મોક્ષ સુખના માર્ગની નજીકમાં આવી “ જાય છે. આ બાબતમાં તેઓને પ્રેરણું કરનાર ગુરૂમહારાજ તે
માત્ર નામનાજ તેઓના સંબંધમાં કારણભૂત થાય છે, બાકી વાસ્ત“વિક રીતે તે તેઓ મોક્ષમાર્ગ તરફ પ્રયાણ પિતાની મેળેજ “ કરે છે. આવા પ્રાણુઓ પોતે મોક્ષમાર્ગ તરફ પ્રયાણ કરે છે એટલું જ નહિ પણ તે માર્ગ તરફ બીજાઓને પણ સાથે લઈ જાય છે. “તેઓ પિતાનાં વચનથી અન્યને પણ બતાવી આપે છે કે આત્માને
ગુણુ (હિત) કરનાર માર્ગ જે કઈ પણ હોય તે તે એ જ માર્ગ છે. “કઈ બાળ જી તેઓનાં આવાં વચન સાંભળીને સન્માર્ગ તરફ
આદર કરતાં નથી તે તેઓ તરફ આવા ઉત્તમ પુરૂષે અનાદરની “નજરથી જુએ છે, તેની સાથે પરિચય બંધ કરે છે અને પોતાના “વિશુદ્ધ માર્ગમાં વ્યાકુળ થયા વગર આગળ વધ્યા કરે છે. આવા મહાબુદ્ધિશાળી મનુષ્ય સ્વાભાવિક રીતે જ દેવપૂજન, આચાર્ય (ગુરુ) ના ગુણનું બહુમાન, તપસ્વીનું વૈયાવચ્ચ, તેમજ યોગ્ય વર્તનવાળા મહા પુરૂષોની પૂજા અને સત્કાર કરવામાં આસક્ત હોય છે અને તેમને એવા પ્રકારનાં કાર્યો કરવામાં બહુજ આનંદ આવે છે.” સૂરિ મહારાજે આ પ્રમાણે ઉપદેશ આપ્યો ત્યારે મનીષીના મ
નમાં વિચાર ઉો કે પ્રબોધનરતિ આચાર્ય મહાઉત્તમ મનુષ્યના રાજે ઉત્તમ મનુષ્યનું જે સ્વરૂપ કહ્યું તેવું મેં કાંઈ લક્ષણપર મની- જાતે અનુભવ્યું હોય એમ મને લાગે છે; તે જ વખતે ષિની વિચારણું. મધ્યમબુદ્ધિએ પણ વિચાર કર્યો કે આચાર્ય મહારાજે
ઉત્તમ પુરૂનું જે વર્ણન કર્યું છે તે સર્વ મનીષીમાં જોવામાં આવે છે એમ મને લાગે છે. સૂરિ મહારાજે પોતાની ઉપદેશધારા આગળ ચલાવીઃ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org