________________
૪૧૪
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા. [પ્રસ્તાવ ૩ મુગ્ધકુમારે એ વાત કબૂલ કરી અને જે કદળીલતામાં કાળા
વ્યંતર અને અકુટિલા ગયાં હતાં તેજ મંડપમાં આ કળગૃહમાં બન્ને પણ દાખલ થયાં. ત્યાં તેઓએ એક જોડલાને બે લેલાં જોયું. વધારે વધારે ધારી ધારીને જોતાં તેઓ વધારે
આશ્ચર્ય પામતાં પામતાં એક બીજાને વધારે ટીકી ટીકીને જોવા લાગ્યા. આમાં તલના ત્રીજા ભાગ જેટલો પણ તફાવત પિતાના જોડલામાં અને બીજા જોડલામાં તેઓને જ નહિ; ગમે તે ભાગ સરખાવે તે એક સરખેજ લાગે. હવે ખરેખર મુગ્ધકુમાર હતો તે વિચાર કર્યો–અહો ! ભગવતી વનદેવતાના પ્રભાવથી આજ તે હું અને મારી રાણી બન્ને બેવડા થઈ ગયા! એ તો અમારે મહાન ઉત્કર્ષનો બનાવ બન્ય! માટે ચાલે ! જઇને પિતાશ્રીને પણ આ વાતના આનંદ સમાચાર આપીએ! તેણે પિતાની સાથેના બાકીના સર્વેને ઈચ્છા જણાવી કે આપણે આ હકીકત પિતાજીને જણ્વીએ.
એ તે કબૂલ કરવાથી ચારે જણ (મુગ્ધ અને અકુટિલા તથા તેમનાં રૂપ ધારણ કરેલાં કાળજ્ઞ અને વિચક્ષણ) ઋજુ રાજા પાસે જવા નીકળ્યાં. બાજુ રાજા એ ચારેને જોઈને બહુ આશ્ચર્ય પામ્ય તેમજ
પ્રગુણા રાણી અને બીજા રાજ્યપરિવારને પણ ઘણું ગોટાળાને
નવાઈ લાગી. તેઓએ મુગ્ધ કુમારને પૂછયું કે “ભાઈ! વધારે ટેકે.
આ સર્વ શું છે તે તું અમને સમજાવ તે ખરે!” મુગ્ધ કુમાર–પિતાજી! એ તે વનદેવતાને પ્રભાવ છે.” ઋજુ રાજા–“તે કેવી રીતે?
મુગ્ધ કુમારે સર્વ હકીકત કહી સંભળાવી. આ હકીક્ત સાંભળીને સરળ પ્રકૃતિવાળા હજુ રાજાએ વિચાર કર્યો કે અહો! હું ધન્ય છું! ભાગ્યશાળી છું! મારા ઉપર વનદેવતાની બહુ મોટી કૃપા થઈ! હર્ષના ઉત્સાહમાં આવી તેણે તે આખા નગરમાં મોટે મહત્સવ કરવાનો આદેશ આપી દીધે, અનેક પ્રાણીઓને મોટાં મેટાં દાન આપ્યાં અને મોટા પાયા ઉપર નગર દેવતાનાં પૂજન અર્ચન કરાવ્યાં અને મોટી ધામધુમ કરી મૂકી. પછી રાજાએ આખા રાજ્યમંડળને લાવીને જાહેર કર્યું કે “મારે એક જ પુત્ર હતા તેના બે પુત્ર અને એક પુત્રવધૂની બે પુત્રવધૂઓ થઈ ગયાં તેથી હે લેકે ! તમે ખાઓ, પીઓ અને અહો સજજન પુરુષો ! તમે ગાઓ, બજા,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org