________________
પ્રકરણ ૩] મનીષી અને બાળ.
૩૭૫ પિતાની નજીકમાં કઈ પુરુષને ઊભેલ જોયો. હજુ કુમારે તે પુરુષને જુએ છે તેટલામાં તે તે પુરુષ તદુક્ય' નામના રાફડા ઉપર ચઢી ગયે, તેની બાજુમાં એક મૂધે નામનું ઝાડ હતું તેની શાખા
સાથે દોરડું બાંધ્યું અને પોતાની ડોક નીચી કરી ઝાડે લટકેલ સ્પર્શન તેમાં દોરડું પરોવી દીધું અને પોતે પિતાને હાથે અને બાળ કાપેલ લટકી ગયો. “અરે સાહસ કર મા, સાહસ કર મા”
એમ બોલતા બન્ને રાજકુમારે તેની પાસે દોડી ગયા
અને બાળે પેલું દોરડું કાપી નાખ્યું એટલે પેલો ઝાડે લટકેલે પુરુષ મેહથી મુંઝાઈ જઈ જમીન પર પડી ગયો અને તેની આંખ ઊંચી ચડી ગઈ. બન્ને કુમારે તેના શરીરપર વાયુ (પવન) નાંખીને તેને સાવધ કર્યો, તેથી તેને શાંતિ થવાથી તેણે આંખે ઊંચી કરી, દિશાઓમાં જોવા માંડ્યું અને બન્ને કુમારને નજરે જોયા એટલે કુમારે તેને પૂછયું “ભાઈ ! આ અધમ પુરુષોને યોગ્ય ગળે ફસે ખાઈ આત્મઘાત કરવાનું કામ તમે શું કર્યું? તમારા આવા ખરાબ અધ્યવસાય થવાનું કારણ શું છે તે જે કહેવામાં વાંધે ન હોય તો અમને કહી જણવો.” પેલા પુરુષે તે વખતે દીર્ઘ નિ:શ્વાસ નાંખ્યો અને બોલ્યો “મારી કથામાં કઈ માલ નથી તેથી તે વાત જવા દે. મારા આત્મદુઃખરૂપ અગ્નિને ઓલવવાની ઈચ્છાથી ઉપર પ્રમાણે હું ગળામાં ફાંસો નાંખીને મારું કામ કરતો હતો તેમાં તમે મને અટકાવી દીધો તે તમે જરા પણું સારું કર્યું નથી. હવે મહેરબાની કરીને મારા કામમાં જરા પણ અડચણ કરશે નહિ ” આ પ્રમાણે કહીને વળી તે પુરુષ પોતાની જાતને ઝાડે બાંધેલા દોરડા સાથે લટકાવવા તૈયાર થઈ ગયે. બાળે વળી ફરી વાર તેને ઝાલી રાખ્યો અને કહ્યું “ભાઈ ! અમારી અટકાયતથી અથવા અમારા દબાણથી તારી હકીકત અમને કહે; પછી જે તારા દુઃખનું કે ઔષધ અમે ન કરી શકીએ તો તારી ઈચ્છામાં આવે તેમ કરજે.” પેલા પુરુષે કહ્યું “જો તમારે આટલો બધો આગ્રહ છે તે સાંભળે –
૧ તદુછુય- તત્વ એટલે તેની-લય-ઉચાઈ. મતલબ જમીન પરથી ઊંચો રાફડો હોય છે તે પર તે ચઢી ગયે.
૨ આત્મઘાત-આપઘાત suicide કરવો તે અતિ હલકા માણસેનેજ લાયક ગણાય, સારા માણસ એવું કામ ન કરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org