________________
૩૬૮
ઉપમિતિ ભવપ્રપચા કથા. [ પ્રસ્તાવ ૩
લાગે તેવી છે; પણ તેજ કારણને લીધે તમારા કુમાવૈશ્વાનર અને ૨ના મિત્ર વિધાનરને અને તેને જરાપણું બનતું નથી. ક્ષાન્તિ કુમારી. બન્ને એક બીજાથી ઉલટા હોવાથી સ્વાભાવિક રીતે
પરસ્પરના શત્રુભાવે રહે છે. વિશ્વાનરને પણ એ રાજ કન્યાની એવી બીક લાગે છે કે તેને દર્શન માત્રથી ગભરાઈ જઈ તેનાથી દૂરને દૂર નાસતોજ ફરે છે. એ વિશ્વાનર સર્વ દોષનો ઢગલે છે અને આ કન્યા અનેક ગુણનું મંદિર છે. એ પાપી વૈશ્વાનર સાક્ષાત બળતો અગ્નિ છે અને આ ક્ષાન્તિ કુમારી બરફના જેવી ઠંડી અને આનંદ આપનારી છે. એ બન્ને સ્વાભાવિક રીતે શત્રુભાવે રહે છે એમ અમે ઉપર કહ્યું તેનું કારણ એ છે કે એક બીજામાં તદ્દન ઉલટા ગુણે હોવાથી એ બન્ને એક સ્થાને એક વખતે કદિ રહી શકતા નથી અને તેથી જેવા ક્ષાન્તિ કુમારી પધાર્યા કે ભાઈ સાહેબ વૈશ્વાનરને ત્યાંથી ઉપડી જ જવું પડે છે. હે રાજન્ ! જો તમારે કુમાર આ ભાગ્યશાળી કન્યાની સાથે પરણશે તો તેના પાપી મિત્ર સાથે તેની દોસ્તી તૂટી જશે.”
કુમાર કન્યા સંબંધ ઉપાય, કન્યાની માગણી માટે હુકમ.
મતિધન મંત્રીની તૈયારી, ઉપર પ્રમાણે જિનમતજ્ઞ નિમિત્તિયાએ લંબાણથી વાત કરી તેના સંબંધમાં ચતુર વિરે તરતજ પિતાના મનમાં વિચાર કર્યો કે અહો ! આ જિનમત વાત કહી તેને ભાવાર્થ એમ જણાય છે કે ચિત્તસૌંદર્યમાં (સુંદર ચિત્તમાં) જે શુભ પરિણામ છે અને તેની જે નિષ્પકમ્પતા (સ્થિરતા) છે તેનાથી જન્મ પામેલી ક્ષતિ (ક્ષમા) છે તે આ નંદિવર્ધન કુમાર અને તેના પાપી મિત્ર વૈશ્વાનરનો સંબંધ દૂર કરવાને શક્તિવાનું છે, બીજે કઈ તે સંબંધ રદ કરાવવાને ઉપાય જણાતો નથી. આ સર્વ વાત તેમણે કહી તે બરાબર છે; અથવા તે બરાબર વાત કરે તેમાં નવાઈ જેવું શું છે? જિનમતને જાણનાર, બરાબર ન હોય તેવી અયુક્ત વાત કદિ કરતાજ નથી.
ઉપર પ્રમાણે નિમિત્તિયાએ વાત કરી તે સાંભળીને પદ્મરાજાએ પિતાની બાજુમાં બેઠેલા મતિધન મંત્રીના મોઢા સામું જોયું; મંત્રીએ
૧ મતલબ કે સુન્દર ચિત્તમાં જે શુભ પરિણામ સ્થિર થઈ ક્ષાંતિને જન્મ આપે તે કાંધ આપોઆપ ચાલ્યો જાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
