________________
૩૬૭
પ્રકરણ ૨]
ક્ષાન્તિકુમારી. ઉપર છે, ક્ષતિ હોય તે જ તે ગુણે ટકી શકે છે અને તે વગર તે શોભતા પણ નથી. જેમ આશ્રય વગર આશ્રિતો ખરાબ લાગે છે, તેમ ક્ષાન્તિ વગર ગુણે શોભા વગરના લાગે છે.
વળી બીજી રીતે જોઈએ તો ક્ષતિ-ક્ષમા એજ મોટું દાન છે, ક્ષાન્તિ એજ મોટો તપ છે, ક્ષાન્તિ એજ મોટું જ્ઞાન છે, ક્ષાન્તિ. એજ મહા દમ (ઇંદ્રિય દમન) છે, ક્ષાતિ એજ મહા શીળ છે, ક્ષાન્તિ એજ મોટું કુળ છે, ક્ષાન્તિ એજ મોટી શક્તિ છે, ક્ષાતિ એજ પરાક્રમ છે, ક્ષાન્તિ એજ સંતોષ છે, ક્ષાન્તિ એજ ઇદ્રિ
ને નિગ્રહ છે, ક્ષાન્તિ એજ મોટું શૌચ-પવિત્રતા છે, ક્ષતિજ મહા દયા છે, ક્ષાન્તિજ મોટું રૂપ છે, ક્ષાન્તિજ મોટું બળ છે, ક્ષાન્તિજ મોટું ઐશ્વર્ય છે, ક્ષાન્તિને જ ધૈર્ય કહેવામાં આવે છે, ક્ષાન્તિજ પરબ્રહ્મ છે, ક્ષાન્તિજ પરમ સત્ય છે, ક્ષાન્તિજ ખરેખરી મુક્તિ છે, ક્ષતિજ સર્વ અર્થને સાધનાર છે, ક્ષતિજ ત્રણ જગતને પૂજવા યોગ્ય છે, ક્ષતિજ જગતનું હિત કરનારી છે, ક્ષાન્તિજ જગતમાં મેટી છે, ક્ષતિજ કલ્યાણ કરનારી છે, ક્ષાન્તિજ જગતને પૂજવા યોગ્ય છે અને ક્ષાન્તિજ પરમ મંગળનું કારણ અથવા પોતેજ મંગળ રૂપ છે, સર્વ વ્યાધિઓને દૂર કરે તેવું સુંદર ઔષધ ( panacea) ક્ષતિજ છે અને શત્રુનો નાશ કરનાર ચતુરંગી સેના પણ ક્ષતિજ છે. ટૂંકમાં કહીએ તે ક્ષાન્તિમાં સર્વ વાત આવી જાય છે- આ પ્રમાણે હેવાથી તેને મુનિઓનાં મનને પણ પોતાની તરફ ખેંચનારી ” કહેવામાં આવી છે. કે
કુમારને એ કન્યા પરણાવવા ભલામણ
જે સ્ત્રીનાં આવાં સુંદર રૂપ હોય તેને ક્યો ડાહ્યો માણસ પો. તાના મનમાં ધારણ કરતાં અચકાય ? એટલે સુધી વાત છે કે જે પ્રાણીના ચિત્ત ઉપર આ કન્યા હશથી ચઢે છે તે પ્રાણીનું નશીબ ફરી જાય છે અને તે આ સ્ત્રી જેવો સુંદર બની જાય છે. આ પ્રમાણે હોવાથી સર્વ ઈચ્છાઓને પરિપૂર્ણ કરનારી આ કન્યાને મેળવવાને સમ્યમ્ ગુણેની આકાંક્ષાવાળે દરેક પ્રાણ પિતાના હૃદયમાં સદાકાળ હોંશ રાખ્યા કરે છે.
આ પ્રમાણે હકીકત હોવાથી તમારા ધ્યાનમાં આવ્યું હશે કે એ કન્યામાં સર્વ સુંદર ગણે છે અને તેથી તે સર્વને બહુ વહાલી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
