________________
૩૨૬
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા થા.
[ પ્રસ્તાવ ૨
રણ કરાવતી હતી, વળી કાઇ બીજી જગા પર લઇ જતી હતી અને પાછી તે નગરમાં ફરીવાર લઇ આવતી હતી. આવી રીતે વારંવાર તે નગરમાં લાવીને મારાં અનેક રૂપે ભવિતવ્યતાએ બનાવ્યાં, પરંતુ એક સાથે તે તિર્યંચ રૂપમાં ત્રણ પયૅાપમ (સૂક્ષ્મ અહ્વા) અને કાંઇક અધિક ક્રોડ પૂર્વ વર્ષ સુધી રહ્યો. આવી રીતે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તપણામાં તથા સંજ્ઞી અને અસંગ઼ીના રૂપમાં એ પંચાક્ષપશુસંસ્થાન નગરમાં મારી અનેક પ્રકારની વિડંબના કરી.
શ્રુતિરસિક હરણ,
એક વખત ભવિતવ્યતાએ તેજ નગરમાં મને હરણનું રૂપ આપ્યું. હું હરણના ટેાળામાં રહેતા હતા, ભયથી મારી આંખા ચપળ થઈને દશે દિશાઓમાં ચકળ વકળ થયા કરતી હતી, હું જંગલમાં આખાં ઝાડેોનાં ઝાડો ટપી જતા હતા અને જ્યાં ત્યાં રખડતા હતા. એક વખત એક પારધિએ બહુ મધુર સ્વરથી ગીત ગાવા માંડ્યું. એ ગીત એવું સુંદર હતું કે તેનાથી આખું હરણીઆનું ટાળું તેની તરફ દોરાઇ ગયું,” ટાળાનાં હરણાને દોડાદોડ કરીને લંગા મારવાની ટેવ હતી તે તેઓએ છેડી દીધી, તેઓની ચેષ્ટા પણ અટકી ગઇ, આંખો પણ સ્તબ્ધ થઇ ગઇ, આકીની સર્વ ઇંદ્રિયાના વ્યાપાર નિવૃત્તિ પામી ગયા અને તેના અંતરાત્મા મધુર ગીત સાંભળવાને અંગે કર્ણપ્રિય (કાન)માં એક રસ થઇ ગયા. આવી રીતે અમારા ટાળાનાં સર્વ હરણેને કોઇ પણ પ્રકારની હીલચાલ વગરનાં જોઇને પેલા શિકારી પાધિ અમારી નજીક આવ્યા, ધનુષ્ય તૈયાર કર્યું, તેની સાથે આણુને સાંધ્યું, જમણેા પગ આગળ કરી ડાબા પગ પાછળ કરી શિકારીની મુદ્રા સાધી, નિશાન તાક્યું, ડોક જરા નીચી અને આગળ કરી, બાણુ
૧ પલ્યોપમ-પયિાપમના માનનેા ખ્યાલ લાવવા માટે ચતુર્યં કર્મ ગ્રંથ જોવા, સામાન્ય ખ્યાલ એક તેજન લાંબા, પહેાળા અને ઇંડા નુગલીઆના સૂક્ષ્મ વાળથી ભરેલા ખાડાથી કરવા. છ માસે એક આલ કાઢતાં આખા ખાડા પૂર્ણ થાય ત્યારે એક ખાદર પલ્યાપમ થાય છે. સૂર્યમ તે કરતાં અસંખ્ય ગુણું હાય છે.
૨ પૂર્વઃ ચારાશી લાખને ચારાશી લાખ વર્ષે ગુણીએ એટલે ૬૮૫૬૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ વર્ષે એક પૂર્વ થાય.
૩ સાત ભવના સાત લાખ પૂર્વ ને તે આડમેા ભવ તેમાં કરે તા યુગલિકનેજ કરે તેના ત્રણ પલ્યાપમ-આટલે ઉત્કૃષ્ટ કાળ સમજવે.
૪ એક ઇંદ્રિયને ( અહીં શ્રોત્ર ઇન્દ્રિયને) વશ પડતાં કેટલું દુઃખ થાય છે તે પર આ વિચારવા યાગ્ય દાખલા છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
