Upmitibhav Prapancha Katha Vivaran Prastav 1 2 3

SR No.: 002144
Original Sutra Author: N/A
Author: Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1921
Total Pages: 737
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Karma, & Literature
File Size: 15 MB

Page 356

પ્રકરણ૮] એકાક્ષનિવાસ નગરે.
૩૧૫ કર્યા અને કેટલાકને બીજા પાડામાં લઈ જવામાં આવ્યા. હું તે સાધારણ શરીર નામના સુંદર ઓરડામાં મારી પૂર્વની સ્થિતિની પેઠે જાણે ઉંઘી ગયેલ હોઉં, જાણે પીધેલે હોઉં, જાણે મૂછ પામેલ
ઉં, જાણે મરી ગયેલ હોઉં તેમ અનંત જીવો સાથે એકમેક મળી રહેલે, તેઓની સાથે શ્વાસ લેતે, સાથે શ્વાસ મૂકતો, સાથે આહાર લેતે અને સાથે નિહાર કરતો અનંત કાળ રહ્યો. એક વખત ત્યારપછી કર્મપરિણામ મહારાજાને મારા સંબં
ધમાં હુકમ આવ્યો તેને અનુસારે પેલા સુબેદાર પ્રત્યેક અને સેનાપતિએ (તીવ્રમેહદય અને અત્યંતઅવનસ્પતિ બેઘ) મને તે ઓરડામાંથી બહાર કાઢ્યો અને
ભવિતવ્યતાએ મને એ એકાક્ષનગરના તેજ પાડાના બીજા વિભાગમાં અસંખ્ય કાળ સુધી પ્રત્યેક્યારી તરીકે રાખે. અહીં કર્મપરિણામ મહારાજાએ લેકસ્થિતિને પૂછીને, કાળપરિણતિ મહારાણી સાથે વિચાર કરીને, નિયતિ અને સ્વભાવને અભિપ્રાય જાણી લઈને અને ભવિતવ્યતાની અનુમતિ લઈને વિચિત્ર આકારને ધારણ કરનાર લકસ્વભાવની અપેક્ષાએ પોતાની શક્તિથી સર્વ કાર્ય કરી શકે તેવા પરમાણુઓથી બનેલી "એક ભવદ્ય' નામની ગોળીઓ બનાવી અને તે ભવિતવ્યતાને પતાં કહ્યું “ભદ્રે ! આખો વખત ક્ષણે ક્ષણે લેકેને અનેક પ્રકારનાં સુખદુઃખે આપવાના કામથી તું થાકી ગયેલી જણાય છે, માટે આ ગોળી લે; જ્યારે જ્યારે દરેક
૧ કેટલાકને ટા ફરનાર કર્યો એટલે પ્રત્યેક વનસ્પતિમાં મૂક્યા. ૨ બીજા પાડાઓ તે પૃથ્વીકાય, અષ્કાય, તેઉકાય અને વાયુકાય સમજવા.
૩ સાધારણ વનસ્પતિકાય બે પ્રકારની છે. સૂક્ષ્મ અને બાદર. સૂમ નિગોદમાં જીવ અવ્યવહારીઓ કહેવાય છે. બાદર વનસ્પતિકાયના અનંત જીવોનું શરીર દેખી શકાય છે, અને ત્યાં આવ્યા પછી તે વ્યવહારીઓ કહેવાય છે. બાદર અનંતકાય-સાધારણુ શરીરનું લક્ષણ બતાવતાં શાસ્ત્રકાર કહે છે કે જેની નસે, સાંધા અને વિભાગે છુપા હૈય, ભાંગવાથી જેના સરખા કટકા થતા હોય અને છેવા પછી પણ જે ઉગે તેવા હોય તેને સાધારણ વનસ્પતિ કહે છે. એક શરીરે એક જીવ હોય તે પ્રત્યેક વનસ્પતિ કહેવાય છેઃ ફળ, ફુલ, છાલ, કાષ્ટ, મૂળ, પાંદડાં અને બી એ દરેકમાં હા હા જીવ હોય છે, એ પ્રત્યેક વનસ્પતિ છે.
૪ પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયમાં. તેના સ્વરૂપ માટે ઉપરની નોટ જુઓ.
૫ સાધારણ વનસ્પતિકાયને એક શ્વાસોશ્વાસ જેટલા વખતમાં ૧છા ભવ કરે છે, પ્રત્યેક વનસ્પતિમાં આવે ત્યારે આયુષ્ય વધે છે. અનેક કર્મોના નંદા દા વિપાકો ભેગવવાની જરૂર પડે છે તે પર રૂપક કરીને આ ગોળીઓ બનાવી છે. એકવવધ ગાળા એટલે એક ભવમાં ભોગવવાનાં કમોને સમુદાય.