Upmitibhav Prapancha Katha Vivaran Prastav 1 2 3

SR No.: 002144
Original Sutra Author: N/A
Author: Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1921
Total Pages: 737
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Karma, & Literature
File Size: 15 MB

Page 243

૨૦૨
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૧
વિગેરેનું પરિણામ તે આવું છે! આ પ્રમાણે વારંવાર અને છે, પણ હું તે બાબતનો બરાબર વિચાર કરતા ન હેાવાથી મને એના ઉપર એહને લીધે માહ થયા કરે છે અને તે આછે થતા નથી. ખરેખર, હું મારા કુટુંબીઓને વળગતા જાઉં છું અને તેઓ તે સ્વાર્થસંઘટ્ટ વખતે મારી દરકાર પણ કરતા નથી અને ધન પણ નાશ પામી જાય છે ત્યારે મારે કેાની ખાતર આ બધું મારા આત્માના ભાગે કરવું ? એ ધન કે કુટુંબ પર સ્નેહ કરી સંસારમાં પડ્યા રહેવું તે અજ્ઞાનનું પરિણામ છે. આવી રીતે જેના પરિણામે ચાક્કસ નુકશાન થવાનું છે એવું ાણતાં છતાં અનર્થને લઇને જાણે મારું હૃદય બહેર મારી ગયું હોય તેમ મારા આત્માને શા માટે હું છેતરૂં છું? માટે આ અંતરંગ અને બાહ્ય સંગના સમુદાય જે સર્વ કચરા જેવા છે અને જે કોશેટા કરનાર કીડાની જેમ આત્માને બંધન માત્ર કરાવવારૂપ ફળ આપે છે તેને સર્વથા ત્યાગ કરી દઉં. જો કે જેમ વધારે વધારે વિચાર કરવામાં આવે છે તેમ તેમ વિષય સેવવાના રસમાં લીન થયેલા મનને વિષયભાગને ત્યાગ કરવા વધારે વધારે મુશ્કેલ લાગતા જાય છે, છતાં મારે એ સર્વસંગનેા ત્યાગ કરવાજ જોઇએ, પછી જે થવાનું હશે તે થશે અને એમાં થવાનું પણ શું છે? મને કાંઇ થવાનું નથી. આ ખરાબ પદાર્થોના ત્યાગ કરવામાં મારૂં શું ખાટું થવાનું છે? અરે! એના ત્યાગથી તેા ઉલટા અત્યાર સુધી કદિ નહિ થયેલ અને જેને કોઇની ઉપમા આપી ન શકાય એવા મનને પ્રમાદ પ્રાપ્ત થશે. જ્યાંસુધી આ પ્રાણી વિષયકીચડમાં હાથીની પેઠે ખેંચેલા રહે છે ત્યાંસુધી
આ સર્વ વસ્તુઓના ત્યાગ કરવા તેને આકરા લાગે છે, જ્યારે આ પ્રાણી એ વિષયકાદવમાંથી બહાર નીકળી આવે છે ત્યારે આ જીવમાં વિવેક આવી જવાથી તે ધન વિષય ઉપર નજર પણ નાખતા નથી को हि नाम सकर्णको लोके महाराज्याभिषेकमासाद्य पुनश्चाण्डालभावमात्मनोऽમિવેત્ અર્થાત્ એવા કાણુ ડાહ્યો મનુષ્ય હેાય કે જેને એક વખત મેટું રાજ્ય પ્રાપ્ત થાય ત્યારપછી પેાતાના અગાઉના ચંડાળપણાની ઇચ્છા રાખે? વાત એમ છે કે કોઇ ચંડાળને પ્રયાસ કરવાથી મેટું રાજ્ય મળી જાય ત્યારે પછી જો તેનામાં ડહાપણ હેાય તે તે કદિ રાજ્યને છોડીને પાછું ચંડાળપણું ગ્રહણ કરવાનો વિચાર કરેજ નહિ,
મનની મ જબૂતી.
૧ રેશમના કીડા પેાતાના શરીરમાંથી તાંતણા કાઢી પેાતાની જાતને બંધનમાં નાખે છે અને પરિણામે મરણનું દુઃખ પેાતાને હાથે કરીને વહેરી લે છે.