Jivan Mangalya

SR No.: 002142
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 314
Language: Gujarati
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 11 MB

Page 53

જો કેળવાયેલું નહિ હોય તો ભાગ્યનો વિનાશ થઈ જશે.
કળિયુગને જ્યારે રાજાએ પૂછ્યું કે, “હવે તું ક્યાં જઈને વસીશ ?” ત્યારે કળિયુગે કહ્યું હતું કે, “હવે હું લક્ષ્મી હશે ત્યાં વસીશ.”
આગળ પૂછ્યું કે, “તારો આકાર શો હશે ? તું કયા રૂપમાં આવીશ ?”
ત્યારે કહે, “હું જુગારના રૂપમાં આવીશ, કતલખાનાના રૂપમાં આવીશ, દારૂના પ્યાલાના રૂપમાં આવીશ અને વ્યભિચારના રૂપમાં આવીશ –- આ ચાર રૂપે મને ત્યાં જોજે.”
આ રૂપકને વિચારશો તો જણાશે કે જ્યારે સંપત્તિ આવે છે ત્યારે ભાગ્ય હોય, પુણ્ય, હોય, ગુરુઓની કૃપા હોય, એને સાચે માર્ગે દોરનાર હોય તો જ ઉપરના ચારમાંથી માનવી બચી જાય છે; નહિ તો, એ ચારેય દૂષણો આવીને ઊભાં જ હોય.
એમનાથી બચવા માટે આજે સબળ અને સમર્થ પ્રયત્નની જરૂર છે. સામાન્ય પ્રયત્નથી બચી જવાનું શક્ય તો નથી જ.
એટલા માટે દરેકેદરેક ક્ષણે આ વાતનું પુનરાવર્તન કરવાની જરૂર છે. આ વાત વારંવાર મગજ ઉપર અથડાશે તો જ બચી શકાશે. તો જ મન કેળવાશે,
આ મનની કેળવણીનું પરિણામ શું ? બીજો પ્રશ્ન પુછાયો : “ યા વિમુ!' – મુક્ત કોણ ? જવાબ મળ્યો : “વિષયે વિરવત્ત:' – વિષયોથી વિરક્ત તે જ મુક્ત.
તમારે ત્યાં કેરી આવી હોય, એનાથી મોંમાં પાણી છૂટતું હોય, તમે કહો કે આજે નથી ખાવી, તમારા નોકરને આપી દો અને કહો કે તું ખાઈ જા... બધાય જોતા જ રહે, તમે કહો કે કેરીને જોતાં મારા મોઢામાં પાણી છૂટ્યું છે, એ આસક્તિ છે, મારે એમાં લપેટાવું નથી; એટલે નથી ખાવી – તું ખાઈ જા.
બસ, આનું નામ જ વિરક્તિ – આનું નામ તમે મનને કેળવ્યું કહેવાય. વસ્તુઓમાંથી વિરક્ત બનો, એને છોડીને તમે એકલા જઈને બેસશો અને જોશો તો તમારું મન આનંદ અનુભવતું હશે. તમને એમ થશે કે મારામાં છોડવાની આજે આટલી શક્તિ આવી !
જેમ જેમ માણસ છોડતો જાય છે તેમ તેમ એક પ્રકારનો એને આહલાદ મળે છે. જ્યારે સાધુઓને વસ્તુઓ આપવામાં આવે છે ત્યારે સાચા સાધુઓ એની સામે પણ જોતા નથી અને કહે છે કે, “ભાઈ ઉઠાવો, આ બધું તો બંધન છે.”
૪૪ * જીવન-માંગલ્યા For Private & Personal Use Only