________________
છો અને પ્રાંત પ્રાંત વચ્ચે ભેદ માનો છો પણ આપણે હવે વસુધૈવ કુટુમ્ - આખી પૃથ્વી આપણું કુટુંબ છે, એ ભાવના કેળવવી જોઈએ.
ઘણાં વર્ષો પહેલાંની વાત છે. વિહાર કરતાં કરતાં હું એક ગામડામાં ગયો ત્યાં ભિક્ષા (ગૌચરી) માટે હું એક ઘરમાં ગયો તો ઘરમાં બે બાળક અને તેની મા હતાં. એણે મોટો રોટલો બનાવ્યો હતો. એણે વિનંતીપૂર્વક કહ્યું કે મહારાજ, તમે લઈ જાઓ. મને થયું કે એક જ રોટલો છે તેમાં હું શું લઉં? એટલે મેં કહ્યું કે બાઈ, મારે તો ઘણાં ઘર છે, હું તારું નહિ લઉં, કારણ કે તારે બે બાળકોને જમાડવાનાં છે. ત્યાં તો એ બાઈની આંખમાં આંસુ ધસી આવ્યાં અને કહેવા લાગી : “આ એક મોટો રોટલો છે, એનો અડધો કરું છું. મારાં બે બાળકો પા પા રોટલામાં પેટ ભરીને જમી લેશે પણ મારા ભાગનો અર્ધો રોટલો તમે લઈ જ જાઓ.” એની ભાવના અને પ્રેમ જોઈ હું દ્રવી ગયો. મને થયું કે આ બહેનની ભાવનાને નહિ સત્કારું તો એ ભુક્કો થઈ જશે. એટલે મેં કહ્યું, “તારો જે અડધો રોટલો છે એમાંથી પા મને આપ અને પા તું તારા માટે રાખ.” મિત્રની આંખથી જોતાં દુનિયા કોઈ જુદી જ લાગે.
મિત્રની આંખથી જુઓ તો તમારી દુનિયા, દિલ અને દાન ત્રણેય બદલાઈ જાય !
એટલું જ કહેવાનું છે કે બિહારની કે ગુજરાતની વણસેલી પરિસ્થિતિમાં આપનાથી જે કાંઈ બને એ તમે કરો. એ બાબતમાં હરીફાઈ ન હોય. કોઈ પણ રીતે મદદ પહોંચાડી શકતા હો તે રીતે મદદ પહોંચાડો.
હું તો કહું છું કે બાર મહિનામાં એક મહિને હવા ખાવા જાઓ છો તો શા માટે તમે પંદર દિવસ બિહાર ન જાઓ ? જે શરીરને બાળી નાખવાનું છે, એ શરીર વડે જો પંદર દિવસ પ્રજાની સેવા કરેલી હશે તો આ બળતા શરીરને પણ એક consolation – સંતોષ મળશે, શાંતિ અને સમાધાન મળશે કે હા, આ કાયા કોઈકની સેવામાં કામ લાગી ગઈ હતી !
કરુણાની આ ભાવના સ્પર્શી અને આપણી દિવ્યતા પ્રગટો એવી શુભેચ્છા સાથે આપણે વિદાય લઈએ.
૧૯૮ * જીવન-માંગલ્યા
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org