________________
કે એને બાજુમાં ફેંકો, દુનિયા અને જે માનતી હતી તે એના વ્યક્તિત્વના વિકાસને લીધે નહિ, એની આધ્યાત્મિક ચેતનાના આરોહણને લીધે નહિ, પણ એની પાસે જે દસ લાખ રૂપિયા હતા એને લીધે એ એને પૂજતી હતી. હવે એ દસ લાખ રૂપિયા એના હાથમાં નથી, એના દીકરાના હાથમાં છે. દુનિયા કહે કે હવે ડોસો આપણે શું કામનો છે ? મૂકો અને બાજુમાં. આમ માણસના હાથમાં સત્તા હતી ત્યાં સુધી પૂજાતો હતો, પુછાતો હતો પણ સત્તા ઉપરથી ઊતરી ગયો એટલે એ પણ ભુલાઈ ગયો.
ભુલાઈ જ જાય ને ! કારણ કે હવે એ કોઈને સુખી કરી શકે, કોઈને લાભ કરાવી શકે એવું કાંઈ એની પાસે રહ્યું નથી.
બૂટ પૉલિશ કરનાર પાસે કરોડપતિ ઊભેલો હોય કે બૅન્કનો જનરલ મેનેજર ઊભો હોય ત્યારે એ ગર્વ કરે કે બૅન્કનો જનરલ મેનેજર મારે ત્યાં ઊભો રહ્યો, તો એ ખોટો ગર્વ છે. બેન્કના જનરલ મેનેજર પોતાના બૂટ પૉલિશ કરાવવા છે એટલે ઊભો છે. બૂટ પૉલિશ કરનારો ઘણો સારો માણસ છે એમ સમજીને ઊભો નથી. બૂટ પોલિશ ચાલુ હોય ત્યાં સુધી એ બૂટ પૉલિશવાળો કહે તે ડાબો અને જમણો પગ મૂકે, એ વખતે એ એમ કહે : જુઓ, હું કેવો કે આ મેનેજરને લેફ્ટ-રાઈટ કરાવું છું તો કેટલી બધી અણસમજ છે ! “તું ડાબો અને જમણો પગ મુકાવે છે તેમાં કાંઈ તારી હોશિયારી નથી, એમાં ગર્વ કરવાનો નથી, કારણ કે તું એના બૂટ પૉલિશ કરે છે. એને એના બૂટ ચકચકિત કરવાના છે એટલા માટે એ ઊભો રહે છે, એવી જ રીતે મોટામાં મોટો કરોડાધિપતિ પણ ગાડીમાંથી ઊતરીને આવે છે. શા માટે આવે છે ? પૉલિશ કરાવવા આવે છે.
એમ કોઈ સત્તાધીશની પાસે ઘણા માણસો આવતા હોય તો એણે એમ માનવાનું નથી કે એની પાસે ઘણા આવી ગયા. એ તો એટલા માટે આવતા હતા કે એમને એ કંઈક ઉપયોગી થઈ શકે એવી સત્તા એની પાસે હતી.
કોઈ ધનવાનની પાછળ ઘણા લોકો આવતા હોય તો એણે એમ નહિ માનવાનું કે મારી પાછળ દોડે છે, એની પાસે ધન છે એટલે એમાંથી થોડુંક કાંઈક મળશે એ આશાએ એ ઘડે છે.
આ બધું શું સૂચવે છે ? બહારની વસ્તુ જ્યાં સુધી આપણી પાસે છે ત્યાં સુધી એ લોકો આપણી પાસે આવે છે. જ્યાં એ વસ્તુમાંથી આપણે ખસીએ, કાં વસ્તુ ખસે એટલે દુનિયા ખસી જાય છે. ત્યારે આપણી પાસે સરવૈયામાં શું રહે છે ? કાંઈ જ નહિ.
આ આત્મા દેહ છોડીને જાય છે ત્યારે એની સાથે શું લઈ જાય છે
પૂર્ણના પગથારે * ૧૭૧
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org