________________
ખરી વાત તો એ છે કે એ કેદી છે. એ એવો કેદી છે કે બાપડો રાતના સુખે ઊંઘી પણ શકતો નથી. રાત પડે એટલે ઇન્કમટૅક્સ, સેલ્સટૅક્સ, સુપરટેક્સ વગેરેની ભૂતાવળો એને સતાવે છે, ને મૃત્યુવેરાને લીધે તો એ ઝબકી ઝબકીને જાગે છે. એક ભાઈ કહેતા હતા :
કલ કરે સો આજ કર, આજ કરે સો અબ;
અવસર બીતા જાત હૈ ફિર કરોગે કબ ?” બીજા ભાઈએ એને ફેરવીને બીજી રીતે કહ્યું:
કલ મરે તો આજ મર, આજ મરે સો અબ;
મૃત્યુવેરો આ ગયો, ફિર મરોગ કબ ?” એટલે, હવે તો મરવા માટેનો પણ ટૅક્સ આવી ગયો. પણ, આ ટેક્સ કોને માટે છે ? – જેની પાસે ખૂબ ધન છે તેને માટે છે.
જેની પાસે ઓછું ધન છે તેને તો ટૅક્સ-બૅક્સ કંઈ વળગતું નથી; એ તો ખપ પૂરતું રળે છે ને ખાય છે. બધાય ચોપડા તો શેઠિયાઓને રાખવા પડે છે. ટેક્સ અને ડ્યુટી તો હોય છે. પણ જેને બાર મહિને ત્રણ હજારથી ઓછી આવક થતી હોય એને શું ?
તમે લાખ મેળવો છો ત્યારે સરકાર તમારી પાસેથી પચાસ-સાઠ હજાર રૂપિયા પડાવે છે. તમે દિલ પ્રસન્ન રાખી દાન નથી કરતા તો સરકાર તમને રડાવીને તમારી પાસેથી દાન કરાવે છે.
પહેલાંના લોકો દ્રવ્યમાંથી દસ ટકા (દશાંશ) કાઢતા હતા, એ વિચારતા કે મારા સહધર્મીઓ દુ:ખી ન હોય, એમની સ્થિતિ સારી હોવી જોઈએ. એવી એમના દિલમાં ભાવના હતી. પોતાના સહધર્મીઓ દુઃખી હોય તો એમના દિલમાં દુઃખ ઊભરાતું હતું.
હવે સ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. “એ એનું ફોડી લેશે. મારે શું ?' આવી સ્વાર્થબુદ્ધિ વ્યાપક બની છે. એટલે જ આજે સરકાર તમારી પાસેથી મેળવીને ગરીબને પહોંચતા કરે છે !
એટલે આખરે તો સરકાર તમારી પાસેથી ફરજિયાત દાન કરવા માટે જ ટૅક્સ નાખે છે.
આમ, કનક એ એવી વસ્તુ છે કે માનવી એમાં જેમ વધારે બંધાયેલો હોય છે તેમ તે પોતાની જાતને વધારે મુક્ત માને છે ! જ્યારે જ્ઞાનીઓ સાચી રીતે સમજે છે કે આવો માનવી મુક્ત નથી, પણ બંધાયેલો છે.
પૂર્ણિમા પાછી ઊગી ! * ૧૩૩
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
