________________
છે. જો એનામાં કોઈ ડાઘ પડી ગયો હોય તો જ્યારે તમે ફોટો લેવા જાવ ત્યારે ફોટો સ્પષ્ટ આવશે નહિ. નેગેટિવને સાચવીને બરાબર ગોઠવી દેવામાં આવે છે ને બરાબર તૈયારી કરીને પેલી ફિલ્મને ગોઠવી રાખેલી હોય છે; ને પછી ફોટો જ્યારે લેવાનો હોય ત્યારે જેવી ચાંપ દાબો કે તરત જ ચિત્ર આવી જાય છે. આપણા હૃદયને પણ આ જ રીતે તૈયાર કરીને જવું પડે છે.
જાત્રા કરવા નીકળતાં પહેલાં તૈયારી કરવાની હોય છે. આ તૈયારી કઈ તે જાણો છો ?
ત્યાં ગયા પછી ધંધા અંગે કોઈને કાગળ લખવો નહિ. કોઈ સોદાનો વિચાર મગજ પર લાવવો નહિ. કોઈ ચિંતા માથે રાખવી નહિ. ત્યાં ગયા પછી અહંભાવ, પ્રશંસા, મોટાઈ, સ્તુતિ વગેરે રાખવાં નહિ. ત્યાં જઈએ એટલે મીણ જેવા નરમ બની જવું જોઈએ. આમ એવી તૈયારી સાથે જવું જોઈએ કે ત્યાં પ્રભુનું જે દર્શન કરીએ તેની છાપ હૃદય પર ઊપસી આવે.
તમે કોઈ મંદિરમાં ગયા, પ્રક્ષાલ કર્યો, સ્વચ્છ થયા, ધૂપ કર્યો ને પછી ચંદનની વાડકી લેવા માટે ગયા. પણ એટલામાં પેલો વાટ જોઈને બેઠેલો ચપચપ કરીને પૂજા કરી જાય તો ?
તમારી આંખમાં થોડોઘણો પણ લાલ રંગ તો તે ઘડીએ આવી જવાનો જ. થોડોક તો ક્રોધનો રંગ આવવાનો જ.
જો તમે પણ સામાની જેવા અવિચારી હશો તો મોટેથી બોલી ઊઠશો, કંઈ ભાનબાન છે કે નહિ ?” જો તમે શાણા અને સમજદાર હશો તો મનમાં કહેશો કે, “મેં ધૂપ કર્યો, હું પૂજા કરવાની તૈયારીમાં જ હતો, ત્યાં આ મૂરખ માણસ ટપકી પડ્યો.”
આવો ભાવ મનમાં જાગી આવશે. પરંતુ એ વખતે આપણે તો પ્રસન્ન થવું જોઈએ કે મારા કરતાં આની ભાવના કેવી ઊંચી ! એણે તરત જ વિના વિલંબે લાભ લઈ લીધો ! તમારા મનમાં આવો ભાવ હશે તો તમે સામેથી જ કહેશો, “લો ભાઈ, પહેલાં તમે કરી લો પૂજા.”
આખરે તો જે કરવાનું છે તે ભાવનાથી કરવાનું છે. પહેલી પૂજાનો અર્થ હૃદયમાં પડેલો જ છે. તમે જો ભાવના કરી તો પહેલી પૂજા થઈ ગઈ એમ માનજો.
ટૂંકમાં કહીએ તો આપણું હૃદય ધીમે ધીમે એવું શુદ્ધ બનાવવું જોઈએ કે વીતરાગના ભાવો આપણા જીવનમંદિરમાં બેસે; એ જ ભાવ આપણા ઘેર પણ આપણી સાથે આવે; દુકાને પણ આપણી સાથે આવે; વ્યવહારમાં પણ આપણને દોરે.
આપણા અંતરમાં વસેલી શાંતિ અને આપણા સ્વભાવમાં વસેલી કોમળતા
૧૩૦ જીવન-માંગલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org