Jivan Mangalya

SR No.: 002142
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 314
Language: Gujarati
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 11 MB

Page 111

આગળ ચાલતાં વિશાખા કહે છે, “મારાં માતાપિતાએ આરસી ચોખ્ખી રાખવાનું માંજતાં રહેવાનું સૂચવ્યું હતું. આરસી એટલે ઘરનું આંગણું અને સ્ત્રીનું શિયળ.
“ઘર એવું સ્વચ્છ હોવું જોઈએ કે એમાં જરા પણ કચરો ન દેખાય. જરા પણ અવ્યવસ્થા ન હોય.
“કપડાં નવાં હોય કે જૂનાં, પણ ગડી કરીને મૂકવાં જોઈએ. એક કપડું આમ ફેંકીએ અને એક કપડું તેમ ફેંકીએ એ ન ચાલે. ખંડની વ્યવસ્થા એવી હોય કે કોઈ મહેમાન અણધાર્યા આવે તો ઘર આરસી જેવું સ્વચ્છ અને સુંદર લાગે.
“જેમ ધોવાયેલાં કપડાંને ગડી કરીને મૂકવાની જરૂર છે, તેમ મેલાં કપડાંને પણ જ્યાં સુધી ધોવાય નહિ ત્યાં સુધી ગડી કરીને મૂકવાની જરૂર છે. આવી ટેવ પડે તો ઘર અને આંગણું સુંદર લાગે.
“વ્યવસ્થા સુંદર લાગે છે, જ્યારે અવ્યવસ્થા આંખને અકળાવી દે છે. “આગણું તો સ્વચ્છ જ હોવું જોઈએ. જ્યાંત્યાં ફૂંકાય નહિ, જ્યાં ત્યાં કાગળ કે કપડાંના ડૂચા નખાય નહિ, અને જીવન પણ જેમ તેમ જિવાય નહિ. “જેની વ્યવસ્થા સુંદર, જેનું આંગણું આરસી જેવું સુંદર હોય, એનું હૈયું પણ એવું જ સુંદર હોય; અને તેથી જ એને આંગણે આવનારો ઉમળકાભેર આવે. જેમ આંગણું ચોખ્ખું હોવું જોઈએ તેમ શિયળ પણ ચોખ્ખું હોવું જોઈએ. “ચારિત્ર્ય તો એટલું બધું નિષ્કલંક, તેજસ્વી અને ઉજ્જ્વળ હોવું જોઈએ કે, જેમ અગ્નિમાંથી દોષ કાઢી શકાતો નથી; તેમ શિયળમાંથી પણ કોઈ દોષ કાઢી શકે નહિ. પિતાજી ! આંગણું અને શિયળ ચોખ્ખું ને નિષ્કલંક રાખીને મેં આરસી નથી માંજી ?'
મૃગધર અને રાજસભાને વિશાખાની વાતમાંથી કંઈક વિશિષ્ટ જીવનની વાત મળી રહી હતી. સૌ મુગ્ધ હતા. મૃગધરે કહ્યું, “બેટા ! ખરેખર તેં આરસી બરાબર માંજી છે. ઘરને તો તેં સ્વર્ગ બનાવી દીધું છે.”
વિશાખાએ વાત આગળ ચલાવી, ‘મારાં માબાપે ચોથી વાત એ કહી હતી કે, દેજે ખરી પણ લઈશ નહિ. અને વળી, આગળ એમ કહ્યું હતું કે, લેજે, પણ દઈશ નહિ. આ બે વાતોમાં પહેલી વાત દાન માટેની હતી અને બીજી વાત ગાળ માટેની હતી. દાન દેવું ખરું પણ લેવું નહિ; અને ગાળ લેવી પણ દેવી નહિ.
“જીવનમાં આમ બે વાત કેળવવાની છે; દાન લેવું નહિ; કોઈ આપે
૧૦૨ * જીવન-માંગલ્ય