Page Text
________________
જૈનમત
૪૪૩
જેમ જ સંયમને સાધી આપનાર હોવાથી વસ્ત્ર મોક્ષનું અંગ છે, તો પછી વસ્ત્રના ત્યાગનો ઐકાન્તિક આગ્રહ શા માટે રાખવામાં આવે છે ? જો વસ્ર શરીર પર આવી જવા માત્રથી યા ધારણ કરવા માત્રથી પરિગ્રહ બની જતું હોય તો કડકડતી ઠંડીમાં નદીના કિનારે ધ્યાનમગ્ન સાધુના ઉપર કોઈ સહૃદય ધર્માત્મા ભક્તે ઠંડીની ભીષણતાનો ખયાલ કરીને કપડું ઓઢાડી દેતાં એટલા માત્રથી તે સાધુ પરિગ્રહી બની જાય અર્થાત્ કપડું સાધુને પરિગ્રહ બની જાય, પણ શું એમ માનવું ઉચિત ગણાય ? જો વસ્ત્રને સ્પર્શ કરવા માત્રથા તે પરિગ્રહ બની જતું હોય તો પૃથ્વી વગેરે કેટલાય પદાર્થોને નિરન્તર સ્પર્ષા કરતા હોવાના કારણે તીર્થંકર વગેરે પણ પરિગ્રહી બની જાય અને પરિણામે કેવલી યા સિદ્ધ કોઈ બની જ ન શકે અર્થાત્ મોક્ષ જ અસંભવ બની જાય. આ તો નફા માટે કરેલા રોજગારમાં મૂળ મૂડી ગુમાવવાની વાત થઈ. ઇછ્યું તો હતું વસ્ત્રને પરિગ્રહ સિદ્ધ કરવાનું અને આ તો તીર્થંકરને જ પરિગ્રહી સિદ્ધ કરી નાખ્યા. જો વસ્ર જીવોત્પત્તિનું સ્થાન હોવાના કારણે પરિગ્રહ હોય તો શરીર પણ અનેક જીવોની ઉત્પત્તિનું સ્થાન હોવાથી તેને પણ પરિગ્રહ માનવું જોઈએ. શરીરમાં પણ કીડા પડે છે, તે સડે છે,ગળે છે, ખસ આદિ તેને થાય છે. જો કહેવામાં આવે કે શરીરમાં કીડા પડે છે એ ખરું પરંતુ યત્નાચારપૂર્વક સાવધાનીથી પ્રવૃત્તિ કરવા છતાં થતી તેમની વિરાધના એ બુદ્ધિપૂર્વક કરાતી હિંસા નથી અને તેથી તે દોષરૂપ નથી, તો વસ્ત્રની બાબતમાં પણ આ જ તર્કથી દોષનો પરિહાર કરી શકાય, એ ન્યાયને શું કાગડાઓ ખાઈ ગયા છે ? વસ્ત્રને પણ યતનાપૂર્વક અર્થાત્ સાવધાનીપૂર્વક સીવવા, ધોવા આદિથી તેમાં જીવોની ઉત્પત્તિનું નિવારણ થાય છે જ [અને જો તેમ છતાં જીવોત્પત્તિ થાય તો પણ બુદ્ધિપૂર્વકની હિંસા ન હોવાથી દોષરૂપ નથી.] તેથી વસ્ર પહેરવા માત્રથી સ્ત્રીઓમાં ચારિત્રનો અભાવ છે એમ ન માની શકાય.
281. નાપિ મમત્ત્વતયા; યતઃ સત્ત્વમિરૢ વ્રતતપોધારવિષયमेषितव्यम्, तच्च तास्वनल्पं सुदुर्धरशीलवतीषु संभवति । अतो न चारित्रासंभवेन तासां हीनत्वम् । ननु भवत्वविशिष्टं चारित्रं स्त्रीणां, परं परमप्रकर्षप्राप्तं यथाख्याताभिधं तासां न स्यादिति पुरुषेभ्यो हीनत्वमिति चेत् । तर्हि चारित्रपरमप्रकर्षाभावोऽपि तासां किं कारणाभावेन, विरोधसंभवेन वा । न तावदाद्यः पक्षः अविशिष्टचारित्राभ्यासस्यैव तन्निबन्धनत्वात्, तस्य च स्त्रीष्वनन्तरमेव समर्थितत्वात् । नापि द्वितीयः यथाख्यातचारित्रस्यार्वाग्दृशामत्यन्तपरोक्षतया केनचिद्विरोधानिर्णयादिति न चारित्राभावेन स्त्रीणां हीनत्वम् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002138 |
| Book Title | Bharatiya Tattvagyan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | 108 jain Tirth Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 819 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 18 MB |