________________
तृतीयः सर्गः तस्योत्तंसीकृतशतदले तोयबिन्दून वमन्ती बभ्रासाते विरुतनिरतालोलरोलम्बचम्ब्ये । हा! त्रैलोक्यप्रभनयनयोः स्पर्धनादेनसां नौ वृत्ते पात्रं प्ररुदित इतोवानुतप्ते सशब्दम् ॥१॥ तस्योत्तंसी • हे जलधर ! तस्य श्रीनेमेः उत्तंसीकृतदले कर्णपूरीकृतशतपत्रकमले बभ्रासाते शोभते स्म । शतदले किं कुर्वतो-तोयबिन्दून् जललवान् वमन्तो उदगिरन्ती । किं रूपे शतदले-विस्तनिरतालोलरोलम्बचुम्ब्ये विरुतेषु शब्देषु निरता आसक्ता आलोलाः चञ्चलाः ये रोलम्बाः भ्रमराः तः चुम्ब्ये चुम्बनीये। पुनः किंरूपे, उत्प्रेक्ष्यते-ति कारणात् अनुतप्ते पश्चात्तापयुक्ते सती सशब्दं यथा स्यात् तथा प्ररुदित इव अत्यथं रोदनं कुरुत इव । इतीति किं नौः आवां त्रैलोक्यप्रभुनयनयोः श्रीनेमिनेत्रयोः स्पर्धनात् स्पर्धाकरणात् एनसां पापानां पात्रं भाजनं वृत्ते प्रवृत्ते । नौ इति प्रथमाद्विवचनान्तं पदं ज्ञेयं । यतो वामनी इत्यादयः आदेशाः प्रथमादीनां भवन्ति । यथा, रघुकाव्ये-'गेये को नु विनेता वां' तथा च कृष्णक्रीडितग्रन्थे-'हृतमुत्फलुत्यविशाववेश्मनौ' इत्यादि ॥१॥
जलक्रीडा कर निकले हुए उन भगवान् श्रीनेमि के कर्णाभूषण बने हुए कमल, जलबूदों को टपकाते हुए एवं गुजार करते हुए भ्रमरों से युक्त होकर ऐसे लग रहे थे, मानो वे रोते हुए पश्चात्ताप कर रहे हों कि 'हाय मैं प्रभु के नेत्रों को स्पर्धा करने के कारण पाप का पात्र बन गया है।'
[भगवान् को आँखों की कमल से उपमा दी जाती है, या लाल-लाल कमल पर काले भौंरे पुतलियों की तरह एवं उनसे टपकते हुए जलबिन्दु अश्रुओं की तरह लगते हैं ॥१॥]
दानश्च्योती द्विप इव झरनिर्झरो वाञ्जनाद्रिः पिण्डीभूतं वियदिव मनाक् शारदं वर्षदब्दम् । निन्ये सर्वापघननिपतन्मेघपुष्पोजनाभः श्रीमान्नेमिः सपरिवृढतां फुल्लकङ्केल्लिमूलम् ॥२॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org