________________
प्राकृत जैन आगम श्रीकृष्ण साहित्य
१७
पर पांडवों और श्रीकृष्ण के मध्य पारिवारिक सम्बन्ध बताया गया है तथा अमरकंका जाने का वर्णन भी प्राप्त है । 17
(४) अन्तकृद्दशांग
इस आठवें अंग आगम में अंतकृत् केवलियों की कथाएं वर्णित हैं । ग्रन्थ अनेक अध्ययनों में विभक्त है और अध्ययनों के आठ वर्ग (समूह) हैं । प्रथम वर्ग के प्रथम अध्ययन में द्वारका का वैभव एवं गौतम की दीक्षा, तृतीय वर्ग अष्टम अध्ययन में श्रीकृष्ण के अनुज गजसुकुमार की कथा है । पाँचवे वर्ग के प्रथम अध्ययन में वैभवपूर्ण द्वारका के विनाश का और श्रीकृष्ण के देहत्याग का वृत्तान्त है । द्वारावती नगरी के शक्तिशाली राजा के रूप में श्रीकृष्ण को बतलाया गया है । कृष्ण के भावी जन्म विषय वृत्तांत, कृष्ण की पर दुःखकातरता का चित्रण हुआ है । 18
यथा
एवं खलु जंबू ! तेणं कालेणं तेणं समएणं बारवईनामं नयरी होत्या । दुबालसजोयणायामा नव जोयणवित्थिष्णा । -- प्रथम वर्ग पृ० ० ६
तत्थणं बारबईए नयरीए कण्हे नाम वासुदेवे राया परिवसई ।
तणं सा देवई कण्हे वासुदेवं एवं वयासी । एवं खलु अहं पुत्ता ।
-तृतीय वर्ग पृ० १० तएण से कहे वासुदेवे इमीसे कहाए लद्धट्ठे समाणे व्हाए जाव विभूसिए । - तृतीय वर्ग, पृ० ५६
-- प्रथम वर्ग पृ० १०
तर से गयसुकुमाले अणगारे अरया अरिठ्ठनेमिणं अब्भणुष्णाए अरहं । - तृतीय वर्ग पृ० ७७
कहणणं भंते तेणं परिसेणं गयसुकुमालस्य अणगारस्स साहिज्जे दिष्णे ? तणं अरहा अरिट्ठनेमि कण्हं वासुदेवं एवं वयासी ।
तेणं कालेणं तेणं समएणं अरहा अरिट्ठनेमी समोसढे जाव एवं खलु कण्हा । इमोसे बारवइए नयरीए नवजोयण वित्थिन्नाए जाव देवलोगभूयाए सुरग्गिदिवाय-मूलाए विणासे भविस्सइ । - पंचमवर्ग, पृ०६४-६५
१७. वही "ज्ञाताधर्मकथा
१८. अन्तकृद्दशांग —— प्रधान संपादक - युवाचार्य श्री मधुकरमुनिजी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
तृतीय वर्ग, पृ ८४
www.jainelibrary.org