________________
.
मोहत्यागाष्टकम् (४)
यो न मुह्यति लग्नेषु, भावेष्वौदयिकादिषु । .
आकाशमिव पङ्केन, नाऽसौ पापेन लिप्यते ॥३॥ यो न मुह्यति इति- यः-जीवः तत्त्वविलासी औदयिकादिषु भावेषु-शुभाशुभकर्मविपाकेषु आदिशब्दात् परभावानुगक्षयोपशमे(म) अशुद्धपारिणामिकभावग्रहः, तेषु लग्नेषु-आत्मनि स्वक्षेत्रीभूतेषु यो न मुह्यति-मोहैकीभावं न प्राप्नोति, भेदज्ञानविवेकेन त्यक्तंपरसंयोगः अवश्योदितेषु यः अव्यापकः स पापेन-कर्मणा न लिप्यते । कमिव ? पङ्केन आकाशमिव, यथा आकाशस्थपङ्क: आकाशस्य न लेपकृत्, तत्र अपरिणमनात् । एवं शमसंवेगनिर्वेदनिगृहीतपरभावस्य अवश्योदयविपाके भुज्यमानेऽपि अव्यापकत्वात् न लेपः । स हि-पूर्वकर्मनिर्जरारूपं कार्य करोति, स्वीयपरिणामस्य भिन्नरक्षणेन अकर्तृत्वं तस्य परभावानाम् । उक्तं च अध्यात्मबिन्दौ[11] स्वत्वेन स्वं परमपि परत्वेन जानन् समस्ता
ऽन्यद्रव्येभ्यो विरमणमितश्चिन्मयत्वं प्रपन्नः । स्वात्मन्येवाभिरतिमुपयन् स्वात्मशीली स्वदर्शीत्येवं कर्ता कथमपि भवेत् कर्मणो नैष जीवः ॥१॥२६॥
तथोत्तराध्ययने[12] न कामभोगा समयं उविंति, न यावि भोगा विगयं उविति । जे तप्पओसी य परिग्गही य, सो तेसु मोहा विगई उवेइ ॥१०१॥
[अध्य० ३२ गा० १०१] एवं परद्रव्ये १अरमन् (अरममाणः) आत्मा मुच्यते, अत एव सर्वसङ्गपरिहारी, सङ्गो हि मुह्यतानिमित्तम्, मुह्यतात्यागार्थी तन्निमित्तान् (नि) धनस्वजनाङ्गनाभोगभोजनादींस्त्यजति (भोजनादीनि त्यजति) कारणाभावे कार्याभावः, इति भावाश्रवपरिणतिरोधः संयमः, तद्रक्षणाय वृद्ध्यर्थं हिताय आश्रवत्यागो मुनीनाम्, भावना च-यैः परभावा १. अरमदात्मा L.D.1.2. । २. सङ्गो हि मुच्यताम्, निमित्तमुज्झ्यताम्। त्यागार्थी L.D.1.|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
