________________
निर्भयाष्टकम् (१७)
१२९ एकं ब्रह्मास्त्रमिति-मुनिः-स्वरूपरतः परभावविरतः, न बिभेति-न भयवान् भवति । किं कुर्वन् ? मोहचमूं निघ्नन्-मोहसैन्यध्वंसं कुर्वन् । किं कृत्वा ? ब्रह्मास्त्रं-ब्रह्मज्ञानमात्मस्वरूपावबोधः, तदेवास्त्र-शस्त्रमादाय-गृहीत्वा । क इव ? संग्रामस्य शीर्षं तत्र तिष्ठतीति संग्रामशीर्षस्थः नागराट-नागराजो' गजश्रेष्ठ इव । यथा गजश्रेष्ठः संग्रामे न बिभेति तथा मुनिः कर्मपराजये प्रवृत्तो न भयवान् भवति । यो हि स्वरूपासक्तः तस्य परभावे ध्वंसनोद्यतस्य भयं हि परसंयोगविनाशे भवति तद्विनाशश्चास्य क्रियमाण एव अतो न भयं वाचंयमस्य शरीरादिसर्वपरभावविरतत्वात् ॥४॥
मयूरी ज्ञानदृष्टिश्चेत्, प्रसर्पति मनोवने । वेष्टनं भयसर्पाणाम्, न तदानन्दचन्दने ॥५॥
मयूरीति-मनोवने-चित्तोद्याने, चेत्-यदि ज्ञानदृष्टिः-स्वभावपरभावविवेचनदृष्टिः, मयूरी प्रसर्पति-स्वेच्छया विचरति सति (ती) तदा आनन्दचन्दने-स्वरूपानुभवानन्दचन्दने, भयसर्पाणां वेष्टनं न भवतीत्यर्थः। इदमुक्तं भवति-यदा ज्ञानेन स्वपरयोविभेदे कृते स्वस्यामूर्त्तचिद्घनत्वनिर्धार परसंयोगस्य परत्वनिर्धार जाते भयस्योदयो न भवति ॥५॥
कृतमोहास्त्रवैफल्यम्, ज्ञानवर्म बिभर्ति यः । क्व भीस्तस्य क्व वा भङ्गः, कर्मसङ्गरकेलिषु ॥६॥
कृतमोहास्त्रेति-तस्य-स्वरूपानन्दभोक्तुः, कर्मसङ्गरकेलिषुकर्मक्षयकरणसंग्रामे, भी:-भयं क्व ? भङ्गः क्व ? नैवेति । तस्य कस्य ? यः कृतमोहास्त्रवैफल्यं-कृतं मोहास्त्रस्य वैफल्यं निष्फलत्वं येन एवंविधं ज्ञानवर्म-ज्ञानसन्नाहं बिभर्ति-धत्ते । सर्वमोहविदारणदारुणज्ञानसन्नाहधरस्य, कर्मकृतस्वगुणघातभी:२ क्व ? इदमुक्तं भवति-येन नयविभजनपरीक्षितः स्वपरपदार्थसार्थः तस्य मोहादीनां भयं न ॥६॥
१.राजा B.2. L.D.1. S.M. V.1 । २. भीतं B.1.2, L.D.1., V.1.,S.M.I
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
