________________
૬૦.
સાંપ્રત સહચિંતન -- ભાગ ૧૨
લઇ આવ્યા. એમને જોઇને એમની પત્નીએ તો તરત મોટી પોક મૂકી. નવીનચંદ્ર અર્ધા ભાનમાં હતા. પગે ઘાયલ થયા હતા, છતાં જીવનું જોખમ લાગતું નહોતું. અમે એમનાં લોહીવાળાં કપડાં તરત બદલાવ્યાં. શરીર સ્વચ્છ કર્યું અને ઘા પર તરત પાટાપિંડી કરી લીધાં અને અમારા ઘરે આવ્યા. નવીનચંદ્રને ઊંચકવાને લીધે લોહીના ડાઘાવાળાં થયેલાં કપડાં બદલતાં બદલતાં પિતાજીએ કહ્યું, “જાપાનનો બોમ્બમારો ચાલુ થઇ ગયો છે. બીજા બોમ્બમારા પછી તો દુકાન બંધ કરી અમે બધા ઘરે પહોંચવા નીકળી પડ્યા. ઉતાવળી ચાલે હું ચાલતો હતો. નાગદેવીના નાકેથી પાયધૂની તરફ વળ્યો ત્યાં મને મોટી ચીસ સંભળાઈ “એ ચીમનભાઈ, એ ચીમનભાઇ, મને બચાવો.” મેં જોયું તો એક બંધ દુકાનના ઓટલા પર નવીનચંદ્ર પડ્યા હતા. એમનાં કપડાં લોહીવાળાં થઈ ગયાં હતાં. એમણે કહ્યું, “ચીમનભાઈ, મને બહુ લાગ્યું છે, અને ચક્કર આવે છે. મારાથી ચલાતું નથી, હું મરી જઇશ. મને ઝટ ઘરે પહોંચાડો.' પિતાજીએ અમને કહ્યું “મેં તરત એક ઘોડાગાડીવાળાને ઊભો રાખ્યો. બહુ મનાવ્યો ત્યારે એ આવવા સંમત થયો. બે-ત્રણ જણની મદદ લઈને ઊંચકીને નવીનચંદ્રને ઘોડાગાડીમાં બેસાડ્યા અને અહીં અમે આવી પહોંચ્યા. હું ન હોત તો કદાચ નવીનચંદ્ર બચત નહિ. બહુ લોહી નીકળી ગયું હતું.'
જાપાની વિમાનો મુંબઈ પર ત્રાટક્યાં છે એટલે મુંબઈ છોડીને ભાગવું જોઈએ એવી હવા અમારા વિસ્તારમાં પ્રસરી રહી. એ દિવસોમાં મુંબઈમાં ટ્રામ, ઘોડાગાડી અને માલસામાન માટે બળદગાડી વગેરે વાહનો હતાં. સાંજ પડતાં પહેલાં અમારા વિસ્તારમાં કેટલાક ગામઠી મરાઠી કુટુંબો બિસ્તરા-પોટલા સાથે બળદગાડીમાં રવાના થવા લાગ્યાં હતાં. રેલવે સ્ટેશન તરફનો ધસારો વધી ગયો હતો. આ દશ્યો જોઈ અમારી ચાલીમાં પણ કેટલાકને લાગ્યું કે બૈરા છોકરાંઓને ઝટ દેશભેગાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org