________________
૫૮
સાંપ્રત સહચિંતન -- ભાગ ૧૨
લગાવાઈ ગઈ હતી કે જેથી હવાઈ હુમલો થાય ત્યારે તેની પાછળ બેસી જવાથી બોમ્બની કરચો વાગે નહિ. - ૧૯૪૪ના માર્ચમાં મેટ્રિકની પરીક્ષા આપીને ઉનાળાની રજાઓ હોવાથી હું ત્રણ મહિના માટે નોકરીમાં જોડાઈ ગયો હતો. ત્યારે મારી ઉમર સત્તર વર્ષની હતી. ઝવેરી બજાર પાસે ચંપાગલીમાં બુટાલા નામના એક ઈન્કમટેક્ષ પ્રેકટિનરની ઓફિસમાં મારા વડીલ બંધુ શ્રી જયંતીભાઇની ભલામણથી આ નોકરી મળેલી. સવારના દસથી સાંજના સાત સુધીની એ નોકરીમાં, કલાર્કનું અને પટાવાળાનું એમ બંને કામ મારે કરવાનાં રહેતાં. ઝાડું કાઢવું, પાણી ભરવું, કાગળો ટાઈપ કરવા, ફાઇલો ગોઠવવી, ચિઠ્ઠી-સંદેશા પહોંચાડવા વગેરે પરચુરણ કામ આવડી ગયું હતું. બુટાલા સાહેબ ઘરેથી ઇન્કમટેક્સ ઓફિસે જઈ બપોરે ચંપાગલીની ઓફિસે આવતા.
૧૪મી એપ્રિલે બપોરે ઓફિસમાં બુટાલા સાહેબ પોતાનું કામ કરતા હતા. હું લાકડાની ફોલ્ડિંગ ખુરશી પર બેસી કાગળ ટાઈપ કરતો હતો. ત્યાં સાંજના ચારેક વાગે અચાનક અમારું મકાન ધ્રૂજી ઊઠ્યું. હું ખુરશી સાથે ગબડી પડ્યો. બુટાલા સાહેબ પડતાં પડતાં બચી ગયા. તેઓ બોલ્યા, “ધરતીકંપ થયો લાગે છે.” થોડીક ક્ષણોમાં ભયંકર મોટો અવાજ સંભળાયો. “આ ધરતીકંપનો જ અવાજ છે', બુટાલા સાહેબે કહ્યું, આપણે નીચે ઊતરી જઇએ..ઘરે જ જતા રહીએ.'
નીચે ગલીમાં ભાગાભાગ થઇ રહી હતી. દુકાનો ટપોટપ બંધ થતી હતી. અમે પણ ઓફિસ બંધ કરી ઘરે જવા નીકળ્યા. લોકો ગભરાટમાં હતા. કોઈક કહેતા હતા કે જાપાનનો બોમ્બમારો ચાલુ થઈ ગયો છે. કોઈક કહેતા કે જાપાનની સ્ટીમરે ગોદીમાં તોપમારો ચાલુ કરી દીધો છે.
હું હજુ ઝવેરી બજાર વટાવી ભૂલેશ્વરના નાકે પહોંચે ત્યાં તો કાન ફાડી નાખે એવો બીજો ભયંકર ધડાકો થયો. માણસો મકાનોમાં ઘૂસી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org