________________
પાસપોર્ટની પાંખે - ઉત્તરાલેખન તો ચાવી બહાર નીકળે. લૉકર ખોલ્યા પછી ચાવી એના કાણામાંથી નીકળી ન શકે એટલે કે કોઈ ભૂલથી સામાન સાથે ચાવી લઈ ન જાય. અમે સિક્કા નાખી લૉકરમાં અમારી બૅગો મૂકી. લૉકરની ચાવી લઈ અમે બહાર ટેકસ સ્ટેન્ડ ઉપર આવ્યા. કુમામોટોના કિલ્લા માટે ટેકસી કરવાની હતી. કિલ્લા માટે ઈંગ્લિશ શબ્દ કેસલ ડ્રાઈવર સમજશે કે નહિ તેની ખબર નહોતી. અમે ટેકસી ડ્રાઈવરને “ફમામોટો કેસલ' કહ્યું. ડ્રાઈવરે તરત કહ્યું છે ! ફમામોટો કેસલ.' હા કહેવા માટે જાપાની લોકો હે' બોલે છે. ડ્રાઈવરને ખબર છે એ જાણીને અમે રાજી થયા. ટેક્સીમાં અમે બેઠા. દૂર ડુંગર ઉપર કુમામોટાનો કિલ્લો દેખાતો હતો.
ટેક્ષી ચાલી, પણ અમે જોયું કે કુમામોટોના કિલ્લાની દિશામાં થોડી વાર ચાલીને પછી ટક્ષી બીજી દિશામાં વળી ગઈ. અમને આશ્ચર્ય થયું. રખેને ડ્રાઈવર બરાબર સમજ્યો નહિ હોય એમ માનીને અમે એને જોરથી સ્પષ્ટ કહ્યું, કુમામોટો કેસલ.' એણે ડોકું ધુણાવી હા પાડી. પોતે બરાબર સમજ્યો છે તો પછી ઊંધી દિશામાં ટેકસી કેમ ચલાવે છે એ વિશે અમે સચિત થયા. દુનિયાનાં ઘણાં શહેરોમાં તદ્દન નજીકના સ્થળે જવા માટે પ્રવાસીઓ ટેક્ષી કરે ત્યારે તેઓ અજાણ્યા છે એવું ટેકસી ડ્રાઈવર તરત સમજી જાય છે અને એવા કેટલાક અપ્રામાણિક ટેકસી ડ્રાઈવરો અજાણ્યા પ્રવાસીને ફેરવી ફેરવીને લઈ જાય છે. જાપાનના ટેકસીવાળા પ્રામાણિક હોય છે, તો પણ ટેક્સીનો વ્યવસાય એવો છે કે દુનિયામાં બધે જ થોડાક તો કાળા કાગડા હોય છે.
અમારી ટકસી મોટા રસ્તા ઉપર ઝડપથી ચાલી રહી હતી. બંધ કાચવાળી ટેકસીમાંથી કોઈને બૂમ પાડીને પુછાય એવું પણ નહોતું અને પૂછીએ તો કોણ સમજે ? અમે મૂંઝાયા હતા. ડ્રાઈવરને ફરીથી કહ્યું, 'કુમામોટો કેસલ.' એણે ફરી ડોકું ધુણાવી કહ્યું, “ફમામોટો કેસલ.” થોડી વાર પછી ટેસી ધીમી પડી. એક બાજુ એણે વળાંક લીધો. અજાણી જેવી જગ્યા લાગતી હતી. દિવસનો સમય હતો અને અમે ત્રણ યુવાન મિત્રો હતા એટલે ચિંતા નહોતી. વળી ટેકસી ડ્રાઈવરના ચહેરા ઉપર એવા કોઈ હાવભાવ નહોતા. એક વિશાળ કમ્પાઉન્ડમાં ટેક્સી દાખલ થઈ અને એક સરસ ઊંચા મકાનના દરવાજા પાસે આવીને ઊભી રહી. અમે ફરી પૂછ્યું, 'કુમામોટો કેસલ ?' એણે કહ્યું, 'હે કુમામોટો કેસલ.'
અમે ટેકસીમાંથી નીચે ઊતર્યા. ડ્રાઈવરે આંગળી ચીંધીને બતાવ્યું. અમે જોયું કે ઈગ્લિશમાં મોટા અક્ષરે 'કુમામોટો કેસલ' લખ્યું હતું. તરત જ અમને સમજાઈ ગયું કે આ તો ‘કુમામોટો કેસલ' નામની હોટેલ છે. પરદેશમાં અજાણ્યા હોઈએ અને ભાષા ન આવડતી હોય તો એકસરખાં નામને લીધે કેવો છબરડો થાય છે તેનો આ, અમને યાદ રહી જાય તેવો પ્રત્યક્ષ અનુભવ થયો. અમારે ખાસ્સે ટેકસી ભાડું ચૂકવવું પડ્યું અને સમય બગડ્યો તે વધારામાં. અમે ઘડિયાલ જોઈ. હજ કિલ્લો જોવા જેટલો સમય અમારી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org