Passportni Pankhe Part 2

SR No.: 002037
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1998
Total Pages: 282
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Travelogue
File Size: 12 MB

Page 224

૨૭
વહેલ-દર્શન ખાઈ જતી હેલ પણ બીજી રીતે બીકણ છે. એને મોટામાં મોટો ડર શાર્ક માછલીનો હોય છે. એટલે તો વ્હેલ હંમેશાં પોતાના પરિવારના જૂથમાં ફરે છે. એકલદોકલ ફરતી નથી. જૂથમાં હોવાને લીધે શાર્ક આવે તો બધી સાથે મળીને એનો સામનો કરે છે. તમામ માછલીઓમાં શાર્ક સૌથી વધુ ક્રૂર અને આક્રમક હોય છે. તે પોતાના તીક્ષ્ણ દાંત વડે બટકું ભરી માંસનો લોચો જ કાઢી લે છે. શાર્ક તો માનવભક્ષી પણ છે. વહેલ માનવભક્ષી નથી. એકસાથે ઘણી બધી શાર્ક અચાનક ત્રાટકે તો ઘાયલ થયેલી વ્હેલ પ્રાણ ગુમાવે છે. અલબત્ત, હેલમાં એક બટકા ભરનારી હમલાખોર શિકારી વહેલ હોય છે જે શાર્કને પણ પહોંચી વળે છે. એને કિલર વ્હેલ’ કહે છે. એ તો બીજી વ્હેલને પણ બટકાં ભરી, ઘાયલ કરીને ખાઈ જાય છે. કિલર વ્હેલ તો ધ્રુવપ્રદેશમાં સીલ, રીંછ, વોલરસ વગેરેને પણ ખાઈ જાય છે. એ એટલી હોશિયાર અને જબરી હોય છે કે એનાથી બચવા માટે સીલ વગેરે પાણીમાં તરતા હિમખંડ (Ice-floe) ઉપર ચડી જાય તો કિલર વ્હેલ પોતાના જોરથી હિમખંડને હલબલાવી સીલને પાણીમાં પાડી નાખે છે અને પછી ખાઈ જાય છે.'
વ્હેલ વિશે ઘણી બધી માહિતી સુઝાને આપી. હેલના શિકારની પણ વાત નીકળી. સત્તરમા સૈકામાં યુરોપમાં નોર્વેની ઉત્તરે સ્પિટ્સબર્ગન અને જાન માયનની આસપાસના સમુદ્રમાં ડચ અને બાસ્ક લોકોએ અને પછી અંગ્રેજ અને સ્પેનિશ લોકોએ હેલના શિકાર માટે પ્રવૃત્તિ આરંભી દીધી હતી, કારણ કે હેલની ચરબીમાંથી તેલ બનતું જે જુદી જુદી રીતે કામ લાગતું. એને વ્યાવસાયિક ધોરણે ઉપયોગ થવા લાગ્યો અને એથી વહેલનો શિકાર પણ વધી ગયો. હેલના મોઢાનાં હાડકાંમાંથી સ્ત્રીઓનાં ઘરેણાં બનવા લાગ્યાં હતાં. હેલનો શિકાર વહાણમાં બેસી લાંબા અણીદાર ભાલા (Harpoon) વડે થતો. એ શિકાર જોખમી હતો. હવે તો સ્ટીમરમાં બેસી ખાસ બનાવટની બંદૂક વડે ભાલો (Explosive Harpoon) મારી હેલનો શિકાર કરાય છે. શિકારીઓ માટે હવે ખાસ જોખમ રહ્યું નથી. વ્હેલનો શિકાર એટલો બધો વધી ગયો હતો કે એક અંદાજ પ્રમાણે ગયા એક સૈકામાં આઠ લાખ જેટલી હેલનો શિકાર થયો હશે. વૈજ્ઞાનિકો અને પર્યાવરણવાદીઓને ચિંતા થવા લાગી કે જે શિકારને નિયંત્રિત કરવામાં નહિ આવે તો વ્હેલનું અસ્તિત્વ જ મટી જશે. આથી ઘણા દેશોએ હેલના વ્યક્તિગત શિકાર પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો છે અને વ્યાવસાયિક શિકારીઓ માટે હેલની સંખ્યા મર્યાદિત કરી દેવામાં આવી છે. વૈજ્ઞાનિકોને હવે હેલમાં વધુ રસ પડવા લાગ્યો છે. હેલના હાકોટા, છીંકોટા, સિસોટા, સુસવાટા એવા જુદા જુદા અવાજો અર્થભર્યા છે. એમાં હેલની ભાષાના સંકેતો છે. એવા અવાજોનું રેકોર્ડિંગ કરી એનું રેડિયો પ્રસારણ વહેલ વિસ્તારના સમુદ્રમાં કરીને સંશોધન કરવામાં આવે છે. આવતી કાલની દુનિયાને વહેલ કઈ રીતે કામ લાગશે તે કહી શકાય નહિ.