________________
૨૫ ઇજિપ્તના વિસા
એક દિવસ એવો હતો કે જ્યારે ભારતીય નાગરિકને ઈજિસના વિસા લેવાની જરૂર નહોતી. ભારતની આઝાદી પછી બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય-British Empire નું વિસર્જન થયું. એને બદલે બ્રિટિશ રાષ્ટ્રસમૂહ-British Commonwealth-ની રચના થઈ. આ રાષ્ટ્રસમૂહના નાગરિકોને એકબીજાનાં રાષ્ટ્રમાં જવા માટે કોઈ વિસાની જરૂર નહોતી, પરંતુ વધતી જતી ગુનાખોરી, ગુનેગારોની એક દેશમાંથી બીજા દેશમાં ભાગાભાગ, દાણચોરોની અને આતંકવાદીઓની ગુપ્ત પ્રવૃત્તિઓ, બે રાષ્ટ્રો વચ્ચે પરસ્પર અણબનાવ, વધતો જતો વહીવટી ખર્ચ ઇત્યાદિને કારણે રાષ્ટ્રસમૂહના બધા દેશો વચ્ચે ધીમે ધીમે વિસાની પદ્ધતિ દાખલ થઈ ગઈ એટલું જ નહિ, વિસા આપવા માટેનાં કડક નિયંત્રણો પણ આવી ગયાં.
એકાદ સૈકા પહેલાં એવી સ્થિતિ હતી કે જ્યારે કેટલાક દેશોમાં પાસપોર્ટ અને વિસાની પદ્ધતિ નહોતી. ત્યારે એવી બહુ જરૂર પણ નહોતી, કારણ કે પ્રવાસીઓની એવી અવરજવર નહોતી. હવે એવી પદ્ધતિ વિનાનો કોઈ દેશ રહ્યો નહિ હોય. માણસને પોતાનું રાષ્ટ્ર છોડવા માટે પાસપોર્ટની અને બીજા રાષ્ટ્રમાં દાખલ થવા માટે વિસાની જરૂર પડે. વિસા પણ અમુક મુદતના અને એક જ વખત દાખલ થવાના (Single Entry) અપાય અને વધુ વખત દાખલ થવાના (Multiple Entry) અપાય. વિદેશના પ્રવાસનાં નિયંત્રણની આંટીઘૂંટી દિવસે દિવસે વધતી જાય છે. યુરોપ અને અમેરિકાના નાગરિકો કરતાં ભારતીય નાગરિકો માટે નિયંત્રણો ઘણાં છે.
એક ટ્રાવેલ કંપની દ્વારા તુર્કસ્તાન, ગ્રીસ અને પાછા વળતાં ઇજિસે એ રીતે ત્રણ દેશોનો બારેક દિવસનો પ્રવાસ યોજાયો હતો. પચીસેક પ્રવાસી એમાં જોડાયા હતા. એમાં અમે ત્રણ મિત્રો પણ હતા. ટ્રાવેલ કંપનીએ અમારા દૂરના કંડક્ટર તરીકે શૈક્ષણિક સંસ્થાના એક નિવૃત્ત અધિકારી શ્રી ગોન્સાલવિસની નિમણુક કરી હતી. તેઓ વિદેશપ્રવાસના અનુભવી હતા, પરંતુ ગ્રીસના પ્રવાસે તેઓ પહેલી જ વાર અમારી સાથે આવતા હતા. અમારી મિટિંગમાં એમણે કહ્યું, 'જે ગ્રીસ જવાનું ન હોત તો આ પ્રવાસની જવાબદારી મેં સ્વીકારી ન હોત. પ્રાચીન ગ્રીક સંસ્કૃતિના અવશેષો નજરે નિહાળવાનું વર્ષોનું મારું સ્વપ્ન છે. એ સાકાર કરવા માટે હું આ પ્રવાસમાં જોડાયો છું.'
અમારી ફૂલાઈટ અડધી રાતે મુંબઈથી ઊપડવાની હતી. અમારો પહેલો મુકામ ઈસ્તંબુલમાં હતો એટલે અમે સામાન ઈસ્તંબુલ માટે આપી દીધો હતો. અમારી ટિકિટ
૧૬૮
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org