Passportni Pankhe Part 2

SR No.: 002037
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1998
Total Pages: 282
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Travelogue
File Size: 12 MB

Page 149

૧૩૨
પાસપોર્ટની પાંખે - ઉત્તરાલેખન દાબડીમાં તે પુરાઈ રહે છે. મિજાગરાવાળી પોતાની દાબડીને તે ખૂલવા દેતી નથી. માત્ર મોઢા આગળ જરાક જેટલી જગ્યા ખુલ્લી રહે છે જે વાટે તે પોતાનો ખોરાક મેળવે છે. કયારેક ખોરાક લેતી વખતે રેતીનો બારીક કણ જે તેના મોઢામાં કે દાબડીમાં ઘૂસી આવે તો તે તેને ખેંચે છે. એ ચળ મટાડવા માટે તેના મુખમાંથી લાળ નીકળે છે. આમ રેતીના કણની આસપાસ તેના શરીરમાંથી જે ચકિત સ્રાવ થાય છે તેનાં પડ ઉપર પડ સુકાતાં અને જામતાં જાય છે અને એમ કરતાં અમુક વખતે તે મોતી બની જાય છે.
ઑઈસ્ટર માછલી સામાન્ય રીતે ઉષ્ણ અથવા સમશીતોષ્ણ તાપમાનવાળા છીછરા દરિયામાં તળિયે થાય છે. તળિયું ખડકાળ હોય કે રેતીનું હોય છે. છીપલામાં રહેલી આ માછલી જ્યાં છીપલું પડ્યું હોય ત્યાં જ પડી રહે છે. મોજાંના પ્રવાહથી તે ક્યારેક આમતેમ ઘસડાય છે, પણ માછલીને પોતાનામાં ગતિ કરવાની શક્તિ નથી હોતી. ઓઈસ્ટર માછલી પાણીમાં રહે છે, પણ તે પાણીમાં આમતેમ તરતી નથી.
ઈસ્ટર માછલીની પચાસથી વધુ જુદી જુદી જાતિ છે. અરબસ્તાન, ચીન, જાપાન, આફ્રિકા, ઑસ્ટ્રેલિયા, મધ્ય અમેરિકાના ટાપુઓ, ભારત વગેરે ઘણા દેશોમાં તે થાય છે, પરંતુ તેમાંથી અમુક પ્રકારની માછલી જ મોતી બનાવે છે. બીજી બધી મોતી બનાવતી નથી. મોતી બનાવવાવાળી જાતિની પણ બધી જ ઈસ્ટર મોતી બનાવે એવું નથી. જેના શરીરમાં કંઈ ખૂંચે એવો પદાર્થ આવી જાય તે જ મોતી બનાવે છે. જૂના વખતમાં તો એવી માછલી આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં મૃત્યુ પામે અને પાણીના પ્રવાહથી એની છીપલા-દાબડી ખૂલી જાય અને તેમાંથી નીકળી ગયેલું મોતી દરિયાના તળિયે પડ્યું રહે. એવા દરિયામાં મરજીવા ડૂબકી મારી મૂઠીમાં રેતી-છીપલાં લઈને બહાર આવે તો એમાંથી મોતી મળે તો મળે. એ મેળવવા માટે માછલીને મારી નાખવામાં આવી ન હોય.
- ઈસ્ટર સામાન્ય રીતે દરિયાના પાંચપંદર ફટ ઊંડા ખારા પાણીમાં થાય છે, પરંતુ મીઠા પાણી(Fresh water)માં એ ન થાય એવું નથી. ચીને પોતાનાં તળાવોમાં અને કેટલીક નદીઓનાં મીઠાં પાણીમાં ઓઈસ્ટર ઉછેરી છે. મીઠા પાણીની ઑઈસ્ટર ખારા પાણીમાં જીવી ન શકે. જેવું ઑઈસ્ટરનું કદ અને જેવી એની જાતિ તે પ્રમાણે તે નાનું-મોટું અને શ્વેત રંગનું અથવા આછા પીળા, આછા ગુલાબી કે આછા લેટિયા રંગનું મોતી બનાવે. મીઠા પાણીની કેટલીક ઑઈસ્ટર સહેજ ખરબચડા વળાંકવાળાં મોતી બનાવે છે જે બિલાકુ' તરીકે ઓળખાય છે. મોતીમાં ગોળ (Sphere), ઘંટ (Bell) અને જલબિંદુ(Drop)ના આકારનાં મોતી વધુ પ્રચલિત છે. અડધિયાં, બટન જેવાં મોતી પણ બને છે.
અમે મિકિમોતો ટાપુ પર પહોંચ્યાં. અમારે પહેલાં ડૂબકીમાર છોકરીઓનું કામ જોવાનું હતું. તોબાના ઉપસાગર આગળ એક સ્થળે પ્લૅટફૉર્મ જેવું બનાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યાંથી દસેક ફૂટ નીચે સમુદ્ર હતો. અમે બધાં હારબંધ ઊભાં રહી ગયાં. સાડાનવ