________________
વાડિઝ
૧૧૭
સોના માટેનો કંપનીઓનો ધસારો એક દાયકામાં ભ્રામક નીવડ્યો. કાળા મજૂરોની વસ્તી ધીમે ધીમે ઘટી ગઈ.
અલાસ્કામાંથી સોનું ન નીકળ્યું, પણ તેલ (ઑઇલ) નીકળ્યું. એટલે ઑઇલ માટે Black Gold – કાળું સોનું શબ્દ વાપરાય છે. અલાસ્કાની ઉત્તરે ધ્રુવપ્રદેશના સમુદ્રમાંથી નીકળેલા તેલને પાઇપ વાટે વાલ્ડિઝના બંદરે લઇ આવવામાં આવ્યું કે જેથી ટેંકરોમાં ભરીને તે લઈ જઈ શકાય. આમ, વાલ્ટિઝમાં વસવાટ ફરી પાછો ચાલુ થયો. તો પણ તે એક નાનું, ચારેક હજારની વસ્તીવાળું શાંત શહેર છે. અહીં અવરજવર ઘણી ઓછી દેખાય. ઉનાળામાં પ્રવાસીઓના આવાગમનને કારણે નાની નાની હોટેલો, રેસ્ટોરાં, સ્ટોર્સ, પેટ્રોલ-પંપ વગેરેથી શહેર કંઇક જીવંત લાગે, પરંતુ શિયાળામાં તો લગભગ બધું જ બંધ. સમુદ્રનું પાણી પણ થીજીને બરફ થઈ ગયું હોય.
વાલ્ડિઝના પ્રિન્સ વિલિયમ સાઉન્ડના સમુદ્રની એક બાજુ હિમાચ્છાદિત યુગાચ પર્વત આવેલો છે. બીજી બાજુ ટાપુઓ અને ડુંગરાઓ આવેલા છે. આ સમુદ્રના બીજે છેડે દુનિયાની એક મોટામાં મોટી હિમનદી (ગ્લેશિયર) આવેલી છે. એનું નામ કોલંબિયા ગ્લેશિયર. તે લગભગ ચાલીસ માઈલ લાંબી છે. એથી થોડે દૂર બીજી એક ગ્લેશિયર આવેલી છે. એનું નામ વર્લિંગટન ગ્લેશિયર.
વાલ્ટિઝમાં જે મજા છે તે સ્ટીમરમાં બેસી ઠેઠ કોલંબિયા ગ્લેશિયર સુધી પહોંચવાની છે. આ થીજી ગયેલી નદીમાં, ઉનાળો શરૂ થતાં બરફ ઓગળતો જાય અને નીચે ખસતો જાય. વાલ્ડિઝ પહોંચી, એક હોટેલમાં રાત્રિમુકામ કરી બીજે દિવસે સવારે આઠ વાગે અમે બંદર પર પહોંચી ગયાં અને ટિકિટ લઈ સ્ટીમરમાં બેઠાં. સ્ટેન સ્ટિફન્સ કંપનીની એ સ્ટીમર હતી. અમે સિત્તેર જેટલા પ્રવાસીઓ હતા. ભારતીય પ્રવાસીઓમાં અમે બે જ હતાં.
ઘડિયાળના ટકોરે સ્ટીમર ઊપડી. કક્ષાને અમારા સૌનું સ્વાગત કર્યું. અમારો કસાન એ જ અમારો ગાઇડ પણ હતો. સૌપ્રથમ એણે કહ્યું, ‘આપણી સફરમાં તમારા માટે કૉફી અને નાસ્તો રાખવામાં આવ્યાં છે. તમારી ટિકિટના ચાર્જમાં એ આવી જાય છે. તમે રેસ્ટોરાંના કાઉન્ટર ઉપર જઈને કૉફી પણ જોઈએ તેટલી પી શકો છો. એ માટે જરા પણ સંકોચ રાખશો નહિ.'
વિલિયમ સાઉન્ડના શાંત સમુદ્રમાં અમારી સ્ટીમર ધીમી ગતિએ ચાલી. બંને બાજુના પ્રદેશોનો કસાન પરિચય કરાવતો જાય. એણે કહ્યું, ‘વાલ્ડિઝ પાંચ બાબતો માટે જાણીતું છે. એક : કોલંબિયા ગ્લેશિયર, બે : સોનાની ખાણ માટે ધસારો, ત્રણ : ૧૯૬૪નો ભયંકર ધરતીકંપ, ચાર : તેલ માટે ટ્રાન્સ એલિએસ્કા પાઇપલાઇન સ્ટેશન અને પાંચ : એકઝોન ટેંકરનો અકસ્માત.'
૧૯૬૪ના ધરતીકંપ વિશે વાત કરતાં એણે કહ્યું, ‘સામાન્ય રીતે રિક્ટર સ્કેલ ઉપર સાડા છ કે સાત પૉઇન્ટ ઉપરના ધરતીકંપ ભયંકર મનાય છે. સરેરાશ ભયંકર ધરતીકંપો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org