________________
૧૭ ટ્રિકોમાલી
શ્રીલંકાની અમારી સફરમાં અનુરાધાપુરમ્ અને પોલોનારુવાનાં ઐતિહાસિક સ્થળો જોઈને અમે ડ્રિંકોમાલી બંદર તરફ રવાના થયા. ૧૯૭૬ના એપ્રિલ મહિનાનો એ સમય હતો. અમારી પાસે ઘરની મોટરગાડી હતી એટલે અગાઉથી કોઈ હોટેલમાં રિઝર્વેશન ન કરાવતાં, રાત પડે ત્યાં રાતવાસો રહેવું એ ન્યાયે અમે પ્રવાસ ખેડી રહ્યા હતા કે જેથી જ્યાં જેટલું રોકાવું હોય તેટલું રોકાઈ શકીએ. શ્રીલંકાના હરિયાળા રસ્તાઓમાં ઠેર ઠેર લીલાં નાળિયેર વેચવાવાળા નાળિયેરના ઢગલા પાથરીને બેઠા હોય. સસ્તા ભાવે તે મળે અને પીતાં ધરાઈએ નહિ એવું મીઠું પાણી હોય. થોડે થોડે અંતરે ચાની નાની નાની હાટડીઓ આવે. દૂધ વગરની, સરસ સોડમવાળી, રતૂમડા રંગની ચા પીવાનો વિશિષ્ટ અનુભવ થાય. કયાંક તાજા કોપરાનું દૂધ પણ પીવા મળે.
ફરતાં ફરતાં અમે પહોંચ્યા ટ્રિકોમાલી શહેરમાં. શ્રીલંકાના પૂર્વકિનારે આવેલું એ એક નાનું બંદર છે. ત્યાંનું વાતાવરણ ગમી જાય એવું શાન્ત હતું. ટ્રાફિકનો ખાસ ઘોઘાટ નહોતો. પ્રજા એકંદરે ગરીબ અને નરમ જણાય.
ટ્રિકોમાલી બંદર હોવાને કારણે દૂરપૂર્વમાં જતી-આવતી કેટલીય સ્ટીમરો ત્યાં રોકાય. વિદેશી જહાજોના કર્મચારીઓ જહાજમાં રાતવાસો ન રહેવું હોય તો હોટેલમાં આવીને રોકાય. કેટલીક સારી હોટેલોને કમાણી આવા વિદેશી પ્રવાસીઓની થાય. જહાજો આવ્યાં હોય તો હોટેલોમાં જગ્યા ન મળે. જહાજો જાય એટલે હોટેલો ખાલીખમ. ટ્રિકોમાલી પહોંચીને અમે હોટેલની તપાસ કરી. મધ્યમ કક્ષાની એક સરકારી હોટેલમાં અમને જગ્યા મળી ગઈ. અંગ્રેજ લોકોએ બંધાવેલી એટલે એનું સ્થાપત્ય ભવ્ય હતું. પરંતુ એનો વહીવટ સરકારી સ્તરનો રહ્યો હતો.
હોટેલમાં ભોંયતળિયે કોરિડોરને છેડે અમને ત્રણ જણ માટે એક રૂમ આપવામાં આવ્યો. એક જ રૂમ ખાલી હતો એટલે પસંદગીનાં નખરાં ચાલે એમ નહોતાં. વળી અમારે કયાં એક રાતથી વધારે રોકાવું હતું ? પરંતુ રૂમ જરા પણ સ્વચ્છ નહોતો. એથી અમારા સિંહાલી ડ્રાઇવરે હોટેલના મૅનેજરને એની સિંહાલી ભાષામાં ઠપકો આપ્યો. જીભાજોડી થઈ અને વાતાવરણ બગડ્યું. પછી તો કાયદાની વાત આવી; આવકારની ઉષ્મા અદશ્ય થઈ ગઈ.
જ્યાં સરકારી તંત્ર હોય ત્યાં કર્મચારીઓને કાયદા ઘણા આવડે. કામ કરવું હોય
૧૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org