________________
૧૮
પાસપોર્ટની પાંખે “બહુ યાદ આવે છે.” “ક્યારે પહોંચવું છે બૉમ્બે ?” “જેમ બને તેમ જલદી.”
પ્રાઇવરે અમને ન્યૂઝીલેન્ડની કેટલીક ભૌગોલિક માહિતી આપી અને ત્યાંના આદિવાસી માઓરી લોકોની ખાસિયતોનો પરિચય આપ્યો.
થોડી વાર પછી ડ્રાઇવરે એકદમ બસ ઊભી રાખી. એણે મને કહ્યું, “ડૉ. શાહ, તમે ઊતરી જાવ.” હું કશું સમજ્યો નહિ. બીજા પ્રવાસીઓ પણ વિચારમાં પડી ગયા. ડ્રાઇવરે મને કહ્યું, “તમારે બૉમ્બે વહેલામાં વહેલી તકે જવું છે ને ? તો અહીં ઊતરી જાવ.”
“પણ કેમ ?” “આ બૉમ્બે શહેર છે.” મને એની વાત મજાક જેવી લાગી. મેં કહ્યું, “મારી મજાક ન કરો.”
“હું બિલકુલ મજાક કરતો નથી. સાચું જ કહું છું કે આ બોમ્બે શહેર છે.” એમ કહી એણે દૂર એક પાટિયું વંચાવ્યું. એની વાત સાચી હતી. જે શહેરમાંથી અમે પસાર થઈ રહ્યાં હતાં તે શહેરનું નામ બૉમ્બે જ હતું. ન્યૂઝીલેન્ડમાં બોમ્બે નામનું શહેર છે. એ તો મેં ક્યારેય સાંભળ્યું નહોતું. કેવી રીતે એ શહેરનું નામ બૉમ્બે પડ્યું હશે, તે વિશે મનમાં પ્રશ્ન થયો. મેં ડ્રાઈવરને પૂછ્યું. એણે કહ્યું, “સોએક વર્ષ પહેલાં બોમ્બેમાં રહેલા કોઈ બ્રિટિશ અમલદારે નિવૃત્ત થઈને ન્યૂઝીલેન્ડમાં વસવાટ કરવાનું વિચાર્યું. અહીં આવીને એણે ઘણા એકર જમીન ખરીદી લીધી અને પોતાની એ એસ્ટેટને બોમ્બે નામ આપ્યું હતું. ત્યાં ધીમે ધીમે લોકો વસતા ગયા અને એમ કરતાં આ નાનકડું શહેર થયું.”
યુરોપિયનો અને એમાં ખાસ કરીને અંગ્રેજો દૂર દૂર વસવાટ માટે જ્યાં ગયા ત્યાં કેટલાંક સ્થળોને એમણે પોતાના વતનનાં નામ આપ્યાં છે. એ રીતે અમેરિકામાં તો લંડન, પિટ્સબર્ગ, ઑક્સફર્ડ, કૅબ્રિજ વગેરે નામનાં શહેરો છે. મોસ્કો નામનું શહેર પણ અમેરિકામાં છે. એ પ્રમાણે ન્યૂઝીલેન્ડમાં “બોમ્બે'નું નામ એક અંગ્રેજ લઈ ગયો. ઇંગ્લેન્ડના પોતાના વતનના નામને યાદ ન કરતાં બોમ્બને એણે યાદ કર્યું. એ બતાવે છે કે બૉમ્બે એને કેટલું વહાલું હશે !
અમારી બસ આગળ ચાલી. લગભગ દસેક વાગવા આવ્યા હતા. પોણા કલાકનો હવે અમને ચાપાણી માટે વિરામ મળવાનો હતો. રસ્તામાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org